Ισχυρισμός:Το CNN παρουσίασε ρεπορτάζ για την απελευθέρωση ενός φερόμενου πολιτικού κρατούμενου από μυστική φυλακή στη Συρία, ο οποίος υποτίθεται ότι είχε μείνει για 4 ημέρες χωρίς εφόδια και αγνοούσε την πτώση του καθεστώτος Άσαντ.
Συμπέρασμα: Το περιστατικό του CNN στη Συρία, όπου παρουσιάστηκε ως αθώος κρατούμενος ο Salama Mohammad Salama – στην πραγματικότητα ένας πρώην ανθυποσμηναγός του καθεστώτος Άσαντ με ιστορικό εγκλημάτων κατά αμάχων – αναδεικνύει τους κινδύνους της παραπληροφόρησης στη σύγχρονη δημοσιογραφία. Παρότι το CNN διόρθωσε το λάθος του μετά την αποκάλυψη από το Verify-Sy, η ταχύτητα με την οποία διαδόθηκε η αρχική ψευδής είδηση υπογραμμίζει την ανάγκη για πιο ενδελεχή διασταύρωση των πηγών, ιδιαίτερα σε ευαίσθητα θέματα που αφορούν εμπόλεμες ζώνες και ανθρώπινα δικαιώματα.
Τι ισχύει
Στις 11 Δεκεμβρίου, λίγο μετά από την πτώση του καθεστώτος του Ασάντ, το CNN βρέθηκε στη Συρία, και μετέδωσε βίντεο στην ιστοσελίδα του, στο YouTube και στο X, όπου η δημοσιογράφος του CNN μπαίνει σε μια μυστική φυλακή – κέντρο βασανιστηρίων. Εκεί, ενώ όπως υποστηρίχθηκε έψαχνε να βρει τον Αμερικανό δημοσιογράφο Όστιν Τάις, βρήκε σε ένα κελί έναν κρατούμενο πολίτη, που υποτίθεται δε γνώριζε για την ανατροπή του παλιού καθεστώτος.
Το βίντεο διαδόθηκε ευρέως στο διαδίκτυο και αναπαράχθηκε γρήγορα από ελληνικά μέσα ενημέρωσης, τόσο σε ιστοσελίδες (Liberal, Dnews, The Toc, news24/7, libre), όσο και σε τηλεοπτικούς σταθμούς (ΣΚΑΪ, ALPHA). Ενδεικτικό της παρουσίασης του βίντεο είναι οι τίτλοι που τον συνόδευαν «Συρία: Η στιγμή που φυλακισμένος του Άσαντ βγαίνει από το κελί του – “Θεέ μου υπάρχει φως”».
Λίγες μέρες μετά, στις 15 Δεκεμβρίου ο συριακός ιστότοπος ελέγχου γεγονότων Verify – Sy αμφισβήτησε την αξιοπιστία του ρεπορτάζ, αναφέροντας, αρχικά, ότι ο φερόμενος κρατούμενος παρέμεινε ανέκφραστος, χωρίς να δείξει σημάδια συγκίνησης όταν κοίταξε τον ουρανό για πρώτη φορά, και ότι η εμφάνιση του δεν παρέπεμπε σε κρατούμενο σε τόσο σκληρές φυλακές.
Η ερευνητική ομάδα του Verify-Sy ανακοίνωσε ότι δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει την ταυτότητα ‘Gharbal’ που είχε δηλωθεί στο αρχικό ρεπορτάζ. Αντιθέτως, ταυτοποίησε τον άνδρα ως Salama Mohammad Salama, γνωστό και ως Abu Hamza. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες που συγκέντρωσε ο οργανισμός, ο Salama υπηρετούσε ως ανθυποσμηναγός στην υπηρεσία πληροφοριών της συριακής πολεμικής αεροπορίας, υπό τις διαταγές του καθεστώτος Άσαντ.
Η έρευνα του οργανισμού αποκάλυψε το σκοτεινό παρελθόν του Salama. Συγκεκριμένα, το 2014 συμμετείχε σε στρατιωτικές επιχειρήσεις στην περιοχή της Χομς, όπου φέρεται να ευθύνεται για δολοφονίες αμάχων, αυθαίρετες συλλήψεις και βασανισμούς νεαρών ανδρών με ψευδείς κατηγορίες. Σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων, μετά την πτώση του καθεστώτος, ο Abu Hamza επιχείρησε να αποσείσει τις ευθύνες του, ισχυριζόμενος ότι εξαναγκάστηκε να διαπράξει τα εγκλήματα αυτά.
Η διάψευση του ρεπορτάζ κυκλοφόρησε γρήγορα, όχι μόνο στο εξωτερικό (france24, huffpost, Telegraph, deadline) αλλά και στον ελληνικό Τύπο (newsit, iefimerida, ΣΚΑΪ). Στις 17 Δεκεμβρίου το ίδιο το CNN όσο και η δημοσιογράφος επιβεβαίωσαν ότι η πραγματική ταυτότητα του «κρατούμενου» είναι πράκτορας του Άσαντ.
Συμπέρασμα: Το περιστατικό του CNN στη Συρία, όπου παρουσιάστηκε ως αθώος κρατούμενος ο Salama Mohammad Salama – στην πραγματικότητα ένας πρώην ανθυπολοχαγός του καθεστώτος Άσαντ με ιστορικό εγκλημάτων κατά αμάχων – αναδεικνύει τους κινδύνους της παραπληροφόρησης στη σύγχρονη δημοσιογραφία. Παρότι το CNN διόρθωσε το λάθος του μετά την αποκάλυψη από το Verify-Sy, η ταχύτητα με την οποία διαδόθηκε η αρχική ψευδής είδηση υπογραμμίζει την ανάγκη για πιο ενδελεχή διασταύρωση των πηγών, ιδιαίτερα σε ευαίσθητα θέματα που αφορούν εμπόλεμες ζώνες και ανθρώπινα δικαιώματα.
