Ισχυρισμός: Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν κρατούσε ανάποδα το χάρτη της Ουκρανίας κατά τη διάρκεια ζωντανής μετάδοσης.
Συμπέρασμα: Ο ισχυρισμός είναι ψευδής. Ο χάρτης δεν ήταν ανάποδα, αλλά καθρεφτισμένος λόγω του “mirror effect” της μπροστινής κάμερας του smartphone με το οποίο ο Μακρόν μετέδιδε τη συνομιλία σε λειτουργία selfie. Τόσο το αρχικό βίντεο από τους επίσημους λογαριασμούς του Μακρόν όσο και η μετάδοση του BFMTV (μετά τα πρώτα δύο λεπτά) δείχνουν τον χάρτη σωστά. Πρόκειται για ρωσική παραπληροφόρηση που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο 2025 και ανακυκλώνεται εκ νέου τον Νοέμβριο 2025 μέσω λογαριασμών που έχουν συνδεθεί με δίκτυα προπαγάνδας του Κρεμλίνου.
Στις 22 Νοεμβρίου 2025, ο ανταποκριτής στη Μόσχα Θανάσης Αυγερινός, δημοσίευσε ανάρτηση στο X (την οποία και μετά κατέβασε) αναδημοσιεύοντας περιεχόμενο από τον λογαριασμό “Sprinter Press” (@SprinterPress). Η ανάρτηση ισχυριζόταν ότι ο Εμανουέλ Μακρόν κρατούσε ανάποδα έναν χάρτη της Ουκρανίας ενώ εξηγούσε την κατάσταση στο μέτωπο. Ο Αυγερινός συνόδευσε την αναδημοσίευση με το σχόλιο: “Είναι για τα πανηγύρια οι ‘ηγέτες’ μας… Αλίμονο στους Ουκρανούς, που πίστεψαν στις αυταπάτες, που τους καλλιέργησαν…” Ο συγκεκριμένος ισχυρισμός κυκλοφόρησε και σε άλλες αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Τι ισχύει
Το βίντεο προέρχεται από μια ζωντανή συνομιλία ερωτήσεων και απαντήσεων που πραγματοποίησε ο πρόεδρος Μακρόν στις 20 Φεβρουαρίου 2025 στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Instagram, X, YouTube), όπου απαντούσε σε ερωτήσεις για την Ουκρανία και την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Κατά τη διάρκεια της μετάδοσης, παρουσίασε έναν χάρτη που έδειχνε ποιο μέρος της ουκρανικής επικράτειας έχει καταλάβει η Ρωσία από το 2014.
Η εικόνα φαινόταν “καθρεφτισμένη” επειδή ο Μακρόν τραβούσε το βίντεο με smartphone σε λειτουργία selfie. Η μπροστινή κάμερα των smartphones δημιουργεί το λεγόμενο “mirror effect”, δηλαδή εμφανίζει την εικόνα όπως τη βλέπουμε στον καθρέφτη, με τα δεξιά να φαίνονται αριστερά και αντίστροφα. Αυτό είναι ένα τυπικό τεχνικό χαρακτηριστικό και όχι λάθος του χρήστη.
Ο ισχυρισμός ξεκίνησε αρχικά στις 21 Φεβρουαρίου 2025. Η εκπρόσωπος του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα έγραψε στο Telegram: “Προφανώς, παρουσιάζοντας έναν ανεστραμμένο χάρτη της Ουκρανίας, ο Μακρόν θέλει να εξηγήσει ότι το σχέδιό τους να ‘επιφέρουν στρατηγική ήττα στη Ρωσία’ υλοποιήθηκε ‘ανάποδα’.”
Ο λογαριασμός “Sprinter Press” (@SprinterPress) που αναδημοσίευσε ο Αυγερινός ανήκει σε ένα δίκτυο που έχει τεκμηριωθεί ως εργαλείο ρωσικής παραπληροφόρησης. Σύμφωνα με έρευνα του Debunk.org που δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο 2025, το δίκτυο “Sprinter” αποτελείται από πολλούς λογαριασμούς στο X που χρησιμοποιούνται για τη διάδοση φιλορωσικών αφηγήσεων, χειραγώγηση της κοινής γνώμης και ενίσχυση πολιτικά φορτισμένου περιεχομένου. Οι ερευνητές τεκμηρίωσαν πάνω από 30 ξεχωριστές περιπτώσεις παραπλανητικών αναρτήσεων από το δίκτυο, συμπεριλαμβανομένων deepfake βίντεο Αμερικανών αξιωματούχων και χειραγωγημένων μεταφράσεων ομιλιών Ευρωπαίων ηγετών. Το δίκτυο έχει συνδεθεί με φιλορωσικό λευκορωσικό κανάλι Telegram που έχει διασυνδέσεις με λευκορωσικό κρατικό πράκτορα.
Αυτός ο ψευδής ισχυρισμός είχε διαψευστεί ήδη από τον Φεβρουάριο 2025, αλλά επανακυκλοφόρησε στα ελληνικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης τον Νοέμβριο 2025. Αυτή η τακτική της ανακύκλωσης παλαιότερης παραπληροφόρησης είναι συνηθισμένη στις ρωσικές επιχειρήσεις επιρροής, καθώς εκμεταλλεύεται το γεγονός ότι νέοι χρήστες μπορεί να μην είχαν δει κάποια αρχική διάψευση του ισχυρισμού.
Συμπέρασμα
Ο ισχυρισμός είναι ψευδής. Ο χάρτης δεν ήταν ανάποδα, αλλά καθρεφτισμένος λόγω του “mirror effect” της μπροστινής κάμερας του smartphone με το οποίο ο Μακρόν μετέδιδε τη συνομιλία σε λειτουργία selfie. Τόσο το αρχικό βίντεο από τους επίσημους λογαριασμούς του Μακρόν όσο και η μετάδοση του BFMTV (μετά τα πρώτα δύο λεπτά) δείχνουν τον χάρτη σωστά. Πρόκειται για ρωσική παραπληροφόρηση που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο 2025 και ανακυκλώνεται εκ νέου τον Νοέμβριο 2025 μέσω λογαριασμών που έχουν συνδεθεί με δίκτυα προπαγάνδας του Κρεμλίνου.
