Ισχυρισμός: Οι ραβδοσκοπικές ράβδοι μπορούν να εντοπίσουν υπόγειες πηγές νερού.
Συμπέρασμα: Η ραβδοσκοπία, παρά τη μακρά ιστορία της και την ευρεία χρήση της από το Μεσαίωνα μέχρι σήμερα, στερείται επιστημονικής εγκυρότητας και υποστήριξης. Πολλές επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι οι ραβδοσκόποι δεν είναι πιο επιτυχημένοι στον εντοπισμό υπόγειου νερού από ό,τι η τυχαία εικασία. Οι κινήσεις των ραβδών αποδίδονται στο ιδεοκινητικό φαινόμενο, δηλαδή σε ασυνείδητες κινήσεις των χεριών του ραβδοσκόπου.
Η ραβδοσκοπία, γνωστή και ως μαντεία, είναι μια αρχαία πρακτική κατά την οποία οι άνθρωποι χρησιμοποιούν ράβδους, ξύλα ή άλλα εργαλεία για να εντοπίσουν υπόγειο νερό, ορυκτά ή άλλες κρυμμένες ουσίες. Τα πιο κοινά εργαλεία είναι οι μεταλλικές ράβδοι σε σχήμα L, συχνά κατασκευασμένες από χαλκό ή ορείχαλκο, οι οποίες κρατούνται χαλαρά στα χέρια. Όταν ο ραβδοσκόπος περπατά πάνω από μια περιοχή, οι ράβδοι υποτίθεται ότι κινούνται, διασταυρώνονται ή δείχνουν προς τα κάτω όταν εντοπίζεται νερό. Η ραβδοσκοπία ασκείται εδώ και αιώνες, με αναφορές που χρονολογούνται από το Μεσαίωνα. Χρησιμοποιούνταν συχνά για την εύρεση νερού, ορυκτών και ακόμη και χαμένων αντικειμένων. Οι υποστηρικτές της ραβδοσκοπίας υποστηρίζουν ότι οι ράβδοι ανταποκρίνονται σε κάποιο είδος ενέργειας ή δονήσεων που εκπέμπονται από το υπόγειο νερό. Πιστεύουν ότι αυτές οι κινήσεις είναι ενδεικτικές της παρουσίας νερού και μπορούν να καθοδηγήσουν στον εντοπισμό των κατάλληλων περιοχών για να δημιουργηθούν πηγάδια ή γεωτρήσεις.
Παρά την μακρά ιστορία της, στερείται εμπειρικής υποστήριξης. Πολλές επιστημονικές μελέτες εδω , εδω έχουν δοκιμάσει τους ισχυρισμούς των ραβδοσκόπων υπό ελεγχόμενες συνθήκες. Αυτές οι μελέτες δείχνουν σταθερά ότι οι ραβδοσκόποι δεν είναι πιο επιτυχημένοι στον εντοπισμό νερού από ό,τι η τυχαία εικασία. Για παράδειγμα, μια μελέτη που διεξήχθη από την Επιτροπή για Σκεπτική Έρευνα διαπίστωσε ότι η ραβδοσκοπία δεν αποδίδει καλύτερα από την τυχαία επιλογή σε ελεγχόμενα πειράματα.
Οι κινήσεις των ραβδοσκοπικών ράβδων εξηγούνται συχνά από τους επιστήμονες με αναφορά στο ιδεοκινητικό φαινόμενο. Αυτό είναι ένα ψυχολογικό φαινόμενο όπου ένα άτομο κάνει κινήσεις ασυνείδητα. Στην περίπτωση της ραβδοσκοπίας, οι ανεπαίσθητες κινήσεις των χεριών προκαλούν την κίνηση των ράβδων, δίνοντας την ψευδαίσθηση ότι οι ράβδοι αντιδρούν σε κάποια εξωτερική δύναμη.
Σήμερα, η αναζήτηση υπόγειου νερού βοηθάται από διάφορες επιστημονικές τεχνικές. Η σύγχρονη υδρογεωλογία. εξηγεί ότι το νερό βρίσκεται συνήθως σε προβλέψιμες τοποθεσίες με βάση τη γεωλογία μιας περιοχής. Οι επαγγελματίες χρησιμοποιούν γεωλογικές έρευνες, ανάλυση εδάφους και άλλες επιστημονικές μεθόδους για να εντοπίσουν με ακρίβεια πηγές νερού. Από την άλλη, γεωφυσικές μέθοδοι, όπως η ηλεκτρική τομογραφία αντίστασης (ERT) και το ραντάρ διείσδυσης εδάφους (GPR), παρέχουν λεπτομερείς εικόνες του υπεδάφους.
ERT
GPR
Οι υδρογεωλογικές έρευνες αναλύουν τον γεωλογικό σχηματισμό και τη σύνθεση του εδάφους για να προβλέψουν τη διαθεσιμότητα νερού, ενώ δορυφορικές εικόνες μπορούν να βοηθήσουν στον εντοπισμό πιθανών υπόγειων πηγών νερού αναλύοντας τις συνθήκες της επιφάνειας.
Συμπέρασμα: Η ραβδοσκοπία, παρά τη μακρά ιστορία της και την ευρεία χρήση της από το Μεσαίωνα μέχρι σήμερα, στερείται επιστημονικής εγκυρότητας και υποστήριξης. Πολλές επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι οι ραβδοσκόποι δεν είναι πιο επιτυχημένοι στον εντοπισμό υπόγειου νερού από ό,τι η τυχαία εικασία. Οι κινήσεις των ραβδών αποδίδονται στο ιδεοκινητικό φαινόμενο, δηλαδή σε ασυνείδητες κινήσεις των χεριών του ραβδοσκόπου.
