Ισχυρισμοί: 20.000 παιδιών από την Ουκρανία στη Ρωσία δεν αποτελεί απαγωγή, μεταφέρθηκαν με τη συγκατάθεση των γονέων τους. Οι περιοχές από τις οποίες προήλθαν τα παιδιά είναι κυρίως ρωσόφωνες και οι κάτοικοι αυτών των περιοχών είχαν εκφράσει μέσω δημοψηφισμάτων την επιθυμία τους να ενταχθούν στη Ρωσία.
Συμπέρασμα:Οι ισχυρισμοί του ευρωβουλευτή Φειδία Παναγιώτου σχετικά με την συναινετική μεταφορά παιδιών από την Ουκρανία στη Ρωσία δεν ευσταθούν βάσει των διαθέσιμων στοιχείων και των διεθνών καταδικών. Η μεταφορά αυτή έχει χαρακτηριστεί ως παράνομη και συνιστά σοβαρή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η διεθνής κοινότητα, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει καταδικάσει αυτές τις ενέργειες και έχει ζητήσει την άμεση επιστροφή των παιδιών στις οικογένειές τους. Τα δημοψηφίσματα που επικαλείται ο ευρωβουλευτής δεν αναγνωρίζονται διεθνώς ως νόμιμα και δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως δικαιολογία για την αναγκαστική μεταφορά παιδιών ή την προσάρτηση εδαφών.
Τι ισχύει
Στις 8 Μαΐου 2025, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε με μεγάλη πλειοψηφία ψήφισμα που καταδικάζει τη βίαιη μεταφορά και υιοθέτηση παιδιών από την Ουκρανία στη Ρωσία, χαρακτηρίζοντας την πρακτική αυτή ως «γενοκτονική στρατηγική» με στόχο την εξάλειψη της ουκρανικής ταυτότητας. Ο ευρωβουλευτής Φειδίας Παναγιώτου δημοσίευσε πρόσφατα ένα βίντεο στο οποίο εκφράζει αμφιβολίες σχετικά με την αναγκαστική μεταφορά περίπου 20.000 παιδιών από την Ουκρανία στη Ρωσία. Στο βίντεο, υποστηρίζει ότι τα παιδιά αυτά μεταφέρθηκαν με τη συγκατάθεση των γονέων τους και συγκρίνει την κατάσταση με τη μετακίνηση Κυπρίων στην Ελλάδα το 1974. Επιπλέον, αναφέρει ότι οι περιοχές από τις οποίες προήλθαν τα παιδιά είναι κυρίως ρωσόφωνες και ότι τα τοπικά δημοψηφίσματα έδειξαν επιθυμία ένταξης στη Ρωσία.
Τι ισχύει:
1. Ισχυρισμός: Τα παιδιά μεταφέρθηκαν με τη συγκατάθεση των γονέων τους.
Το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την επιστροφή των παιδιών βασίστηκε κυρίως σε δύο πηγές: την κρατική ουκρανική πρωτοβουλία Bring Kids Back UA, που ξεκίνησε το 2023 με πρωτοβουλία του Προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, και την έκθεση του Yale Humanitarian Research Lab. Η Έκθεση του Εργαστηρίου Ανθρωπιστικής Έρευνας του Πανεπιστημίου Yale αναφέρει ότι πάνω από 19.000 παιδιά από την Ουκρανία έχουν μεταφερθεί αναγκαστικά στη Ρωσία ή σε περιοχές υπό ρωσικό έλεγχο. Η έκθεση τεκμηριώνει περιπτώσεις όπου τα παιδιά απομακρύνθηκαν χωρίς τη συγκατάθεση των γονέων τους, υπέστησαν αλλαγές ταυτότητας και υιοθετήθηκαν από ρωσικές οικογένειες, παραβιάζοντας κατάφωρα το διεθνές δίκαιο.
Η μελέτη του Yale HRL καταγράφει πάνω από 40 εγκαταστάσεις στη Ρωσία όπου φιλοξενούνται παιδιά από την Ουκρανία. Αναφέρεται σε διαδικασίες “επανεκπαίδευσης”, αναγκαστικής ρωσοποίησης, ακόμη και σε εμπόδια επανένωσης με τους γονείς. Η μελέτη χρηματοδοτήθηκε από το U.S. State Department .
Επιπλέον, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ICC) εξέδωσε εντάλματα σύλληψης για τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και την Επίτροπο για τα Δικαιώματα του Παιδιού, Μαρία Λβόβα-Μπέλοβα, κατηγορώντας τους για παράνομη απέλαση και μεταφορά παιδιών από την Ουκρανία στη Ρωσία.
Είναι φυσικό να υποθέσει κανείς ότι κυβερνητικές πρωτοβουλίες (είτε από την Ουκρανία είτε από τις ΗΠΑ) έχουν πολιτική σκοπιμότητα. Η ουκρανική πλευρά έχει κάθε λόγο να αναδείξει τις παραβιάσεις, ενώ η αμερικανική κυβέρνηση έχει ξεκάθαρα αντιρωσική στάση. Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι είναι αναξιόπιστες: Η μελέτη του Yale βασίζεται σε δομημένη έρευνα, δορυφορικά δεδομένα, συνεντεύξεις και τεκμηρίωση περιστατικών.
Συμπέρασμα: Τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι πολλά από τα παιδιά μεταφέρθηκαν χωρίς τη συγκατάθεση των γονέων τους, γεγονός που παραβιάζει το διεθνές δίκαιο. Παρά την πολιτική διάσταση των πηγών, οι έρευνες είναι τεκμηριωμένες και υποστηρίζονται από διεθνείς οργανισμούς. Επομένως, ο ισχυρισμός ότι η μεταφορά έγινε με συναίνεση δεν ευσταθεί.
2. Ισχυρισμός: Οι περιοχές είναι κυρίως ρωσόφωνες και τα δημοψηφίσματα έδειξαν επιθυμία ένταξης στη Ρωσία.
Το δημοψήφισμα που διεξήχθη από τις 23 έως τις 27 Σεπτεμβρίου 2022 στις ρωσικά κατεχόμενες περιοχές της Ουκρανίας (Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα) οργανώθηκε από τις ρωσικές αρχές με σκοπό την προσάρτηση αυτών των περιοχών στη Ρωσική Ομοσπονδία. Σύμφωνα με τα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης, τα αποτελέσματα έδειξαν άνω του 87% υπέρ της προσάρτησης. Ωστόσο, η διεθνής κοινότητα, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Εθνών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καταδίκασε τα δημοψηφίσματα ως παράνομα και μη αντιπροσωπευτικά της βούλησης των τοπικών πληθυσμών. Καταγγέλθηκε επίσης ότι οι κάτοικοι εξαναγκάστηκαν να ψηφίσουν υπό την απειλή όπλων και ότι υπήρξαν περιορισμοί στην ελευθερία μετακίνησης κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας.
Όσον αφορά τη σύνθεση του πληθυσμού στις περιοχές αυτές, σύμφωνα με την απογραφή του 2001, οι Ρώσοι αποτελούσαν σημαντικό ποσοστό: 48,2% στο Ντονέτσκ, 58,5% στην Κριμαία και 71,7% στη Σεβαστούπολη. Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η εθνική ταυτότητα δεν ταυτίζεται απαραίτητα με πολιτική υποστήριξη προς τη Ρωσία. Μια δημοσκόπηση του 2022 έδειξε ότι το 82% των εθνοτικών Ρώσων στην Ουκρανία δεν πίστευαν ότι οποιοδήποτε μέρος της Ουκρανίας ανήκει δικαιωματικά στη Ρωσία
Συμπέρασμα: Τα δημοψηφίσματα που επικαλείται ο ευρωβουλευτής δεν αναγνωρίζονται διεθνώς ως νόμιμα και δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως δικαιολογία για την αναγκαστική μεταφορά παιδιών ή την προσάρτηση εδαφών.
