Ισχυρισμός: “Η θνησιμότητα από ιλαρά στην Αγγλία μειώθηκε κατά 99,95% από το 1911-1920 μέχρι το 1960 χωρίς εμβόλια. Όχι δεν είναι το εμβόλιο που έκανε τη δουλειά”
Συμπέρασμα: Ο ισχυρισμός είναι παραπλανητικός. Ενώ είναι αλήθεια ότι οι θάνατοι από ιλαρά μειώθηκαν πριν την εισαγωγή του εμβολίου, η ανάρτηση συγχέει τη θνησιμότητα με τη νοσηρότητα και αγνοεί κρίσιμα στοιχεία: η ιλαρά συνέχιζε να προσβάλλει εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά κάθε χρόνο, προκαλώντας σοβαρές επιπλοκές, νοσηλείες και θανάτους που μόνο το εμβόλιο κατάφερε να εξαλείψει.
Ανάρτηση που κυκλοφορεί στα ελληνικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης (εδώ και εδώ) παρουσιάζει στατιστικά στοιχεία για τη θνησιμότητα από ιλαρά στην Αγγλία και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η μείωση της θνησιμότητας έγινε χωρίς εμβόλια. Το μήνυμα περιλαμβάνει τα εξής στοιχεία: “Ιλαρά 1911-1920: Αγόρια, 2.57 ανά 1000 γεννήσεις, Κορίτσια 2.17 ανά 1000 γεννήσεις. 1960: Αγόρια, 0 ανά 1000 γεννήσεις, Κορίτσια 0.01 ανά 1000 γεννήσεις. Μείωση θνησιμότητας αποδιδόμενη στην ιλαρά μόνο 99.95% από το 1911-1920 ως το 1960. ΧΩΡΙΣ ΕΜΒΟΛΙΑ.”
Τι ισχύει
Είναι αλήθεια ότι οι θάνατοι από ιλαρά στην Αγγλία και την Ουαλία μειώθηκαν σημαντικά πριν την εισαγωγή του εμβολίου το 1968. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, οι θάνατοι μειώθηκαν από περίπου 307 το 1949 σε 98 το 1959 (Πηγή). Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960, καταγράφονταν περίπου 100 θάνατοι ετησίως από οξεία ιλαρά (Πηγή 1, Πηγή 2).
Αυτή η μείωση οφειλόταν σε βελτιωμένη διατροφή, καλύτερη ιατρική φροντίδα και τη διαθεσιμότητα αντιβιοτικών που μπορούσαν να θεραπεύσουν δευτερογενείς βακτηριακές λοιμώξεις όπως η πνευμονία, που ήταν οι κύριες αιτίες θανάτου σε περιπτώσεις ιλαράς (Πηγή 1, Πηγή 2, Πηγή 3). Όπως επισημαίνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, “στις ανεπτυγμένες χώρες, οι εξελίξεις στην υγεία των κοινοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της καλύτερης διατροφής, σήμαινε ότι τα ποσοστά θνησιμότητας είχαν μειωθεί μέχρι τον εικοστό αιώνα. Η διαθεσιμότητα αντιβιοτικών, αν και ανίσχυρων εναντίον του ίδιου του ιού, μπορούσε επίσης να βοηθήσει στην καταπολέμηση επιπλοκών όπως η βακτηριακή πνευμονία” (Πηγή).
Η μεγαλύτερη παραπλάνηση της ανάρτησης είναι ότι συγκεντρώνεται αποκλειστικά στους θανάτους και αγνοεί εντελώς τα κρούσματα της νόσου. Πριν από την εισαγωγή του εμβολίου το 1968, μεταξύ 160.000 και 800.000 κρουσμάτων ιλαράς αναφέρονταν ετησίως στο Ηνωμένο Βασίλειο, με κορυφώσεις κάθε δύο χρόνια (Πηγή 1, Πηγή 2, Πηγή 3). Σχεδόν κάθε παιδί προσβαλλόταν από ιλαρά πριν φτάσει στην ενηλικίωση (Πηγή).
Αυτό συνέβαινε παρά τις βελτιωμένες συνθήκες διαβίωσης, επειδή η ιλαρά είναι εξαιρετικά μεταδοτική και μεταδίδεται μέσω του αέρα. Η καλύτερη υγιεινή και το καθαρό νερό, που βοήθησαν στον έλεγχο ασθενειών όπως η χολέρα και ο τυφοειδής πυρετός, είχαν ελάχιστο αντίκτυπο στη μετάδοση της ιλαράς (Πηγή). Όπως επισημαίνουν ερευνητές, “ο ιός της ιλαράς μεταδίδεται από τον αέρα, οπότε βελτιώσεις στην υγιεινή, όπως το καθαρό νερό ή τα καλύτερα συστήματα αποχέτευσης, δεν μειώνουν τη μετάδοσή του. Επειδή η ιλαρά είναι τόσο μεταδοτική, σχεδόν κάθε παιδί εξακολουθούσε να προσβάλλεται από ιλαρά πριν διατεθούν τα εμβόλια” (Πηγή).
Ακόμη και όταν οι θάνατοι μειώθηκαν, η ιλαρά παρέμεινε σοβαρή ασθένεια με σημαντικές επιπλοκές. Πριν από τα εμβόλια, η νόσος προκαλούσε χιλιάδες νοσηλείες κάθε χρόνο για επιπλοκές όπως πνευμονία, εγκεφαλίτιδα, ωτίτιδα και διάρροια (Πηγή 1, Πηγή 2). Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, μεταξύ 1970 και 1988 στο Ηνωμένο Βασίλειο, εξακολουθούσαν να καταγράφονται κατά μέσο όρο 13 οξείς θάνατοι από ιλαρά κάθε χρόνο, παρ’όλες τις βελτιώσεις στη διατροφή και την ιατρική φροντίδα (Πηγή).
Περίπου ένα στα είκοσι παιδιά με ιλαρά ανέπτυσσε πνευμονία, και περίπου ένα στα χίλια ανέπτυσσε εγκεφαλικό οίδημα που μπορούσε να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στον εγκέφαλο, κώφωση, τύφλωση ή θάνατο (Πηγή 1, Πηγή 2). Ακόμη και η επιβίωση από μια μόλυνση από ιλαρά δεν τερμάτιζε τον κίνδυνο θανάτου, με την ύπαρξη μιας πολύ σπάνιας, θανατηφόρας επιπλοκής που ονομάζεται υποξεία σκληρυντική πανεγκεφαλίτιδα (SSPE) η οποία μπορούσε να εκδηλωθεί μία έως δύο δεκαετίες αργότερα, προκαλώντας σταδιακή επιδείνωση μέχρι το άτομο να μπει σε κώμα και τελικά να πεθάνει (Πηγή 1).
Μετά την έναρξη του εμβολιασμού κατά της ιλαράς το 1968, τα κρούσματα μειώθηκαν σημαντικά (Πηγή). Όταν εισήχθη το εμβόλιο MMR για όλα τα παιδιά το 1988 με κάλυψη που υπερέβαινε το 90%, οι γνωστοποιήσεις ιλαράς μειώθηκαν στα χαμηλότερα επίπεδα από τότε που άρχισαν τα αρχεία (Πηγή 1, Πηγή 2).
Από την εισαγωγή του εμβολίου κατά της ιλαράς το 1968, εκτιμάται ότι έχουν αποτραπεί 20 εκατομμύρια κρούσματα ιλαράς και 4.500 θάνατοι μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο (Πηγή). Παγκοσμίως, ο εμβολιασμός κατά της ιλαράς έχει αποτρέψει εκατομμύρια θανάτους. Σύμφωνα με εκτιμήσεις ερευνητών, περίπου 94 εκατομμύρια ζωές έχουν σωθεί από τα εμβόλια κατά της ιλαράς τα τελευταία 50 χρόνια, καθιστώντας τα τα πιο σωτήριους εμβόλια παιδικής ηλικίας που χρησιμοποιούνται σήμερα (Πηγή 1, Πηγή 2).
Η βελτιωμένη διατροφή και η ιατρική φροντίδα βοήθησαν τα παιδιά να επιβιώνουν από τις επιπλοκές της ιλαράς, αλλά δεν εμπόδισαν τη νόσο (Πηγή 3). Τα αντιβιοτικά μπορούσαν να θεραπεύσουν δευτερογενείς βακτηριακές λοιμώξεις αλλά όχι τον ίδιο τον ιό της ιλαράς. Το εμβόλιο εμπόδισε τους ανθρώπους να προσβληθούν από ιλαρά εξαρχής. Αυτό εξάλειψε όχι μόνο τους περισσότερους θανάτους αλλά και τις εκατοντάδες χιλιάδες κρούσματα, νοσηλείες και σοβαρές επιπλοκές που συνέβαιναν κάθε χρόνο (Πηγή). Τα εμβόλια, λοιπόν, προλαμβάνουν την ίδια τη νόσο, και όχι μόνο το θάνατο.
Όλες οι μεγάλες επιστημονικές και υγειονομικές αρχές συμφωνούν για την αξία των εμβολίων κατά της ιλαράς. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τονίζει ότι η ιλαρά παραμένει μία από τις κύριες αιτίες θανάτου μεταξύ των παιδιών παγκοσμίως σε περιοχές με χαμηλή κάλυψη εμβολιασμού (Πηγή). Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) αναφέρει ότι πριν από τη διαθεσιμότητα του εμβολίου το 1963, σχεδόν κάθε παιδί προσβαλλόταν από ιλαρά μέχρι την ηλικία των 15 ετών, με 3 έως 4 εκατομμύρια κρούσματα και περίπου 500 θανάτους και 48.000 νοσηλείες κάθε χρόνο μόνο στις ΗΠΑ (Πηγή).
Το Εθνικό Σύστημα Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου υπογραμμίζει ότι “πριν από την εισαγωγή του εμβολιασμού κατά της ιλαράς το 1968, περίπου 100 παιδιά το χρόνο στην Αγγλία και την Ουαλία πέθαιναν από τη νόσο” και ότι “μετά την εισαγωγή του εμβολίου MMR τον Οκτώβριο του 1988 και την επίτευξη επιπέδων κάλυψης άνω του 90%, οι γνωστοποιήσεις ιλαράς μειώθηκαν προοδευτικά στα χαμηλότερα επίπεδα από τότε που άρχισαν να τηρούνται αρχεία” (Πηγή 1, Πηγή 2).
Σήμερα, σε περιοχές όπου η κάλυψη του εμβολιασμού έχει μειωθεί, η ιλαρά επανέρχεται. Το 2024 στην Αγγλία καταγράφηκαν 2.911 επιβεβαιωμένα κρούσματα ιλαράς, ο υψηλότερος αριθμός κρουσμάτων που καταγράφηκε ετησίως από το 2012 (Πηγή). Οι περισσότερες από αυτές τις περιπτώσεις αφορούσαν ανεμβολίαστα παιδιά κάτω των 10 ετών (Πηγή). Αυτό αποδεικνύει ότι χωρίς εμβολιασμό, η ιλαρά επιστρέφει γρήγορα, ακριβώς όπως ήταν πριν από την εισαγωγή του εμβολίου.
Η επιστροφή της ιλαράς σε περιοχές με χαμηλή κάλυψη εμβολιασμού δείχνει ξεκάθαρα ότι μόνο η βελτιωμένη διατροφή και τα αντιβιοτικά δεν είναι αρκετά για να εξαλείψουν τη νόσο (Πηγή). Απαιτείται εμβολιασμός για να προληφθούν τα κρούσματα, οι νοσηλείες, οι μόνιμες βλάβες και οι θάνατοι.
Συμπέρασμα
Όντως η θνησιμότητα από ιλαρά μειώθηκε σημαντικά πριν την εισαγωγή του εμβολίου, η πληροφορία αυτή παρουσιάζεται εκτός πλαισίου και δεν μειώνει τη σημασία των εμβολίων. Πριν από τα εμβόλια, εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά εξακολουθούσαν να προσβάλλονται από ιλαρά κάθε χρόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο, υποφέροντας από σοβαρές επιπλοκές, νοσηλείες και θανάτους. Η βελτιωμένη διατροφή και τα αντιβιοτικά βοήθησαν περισσότερα παιδιά να επιβιώσουν, αλλά δεν εμπόδισαν τη νόσο. Από την εισαγωγή του εμβολίου, έχουν αποτραπεί εκατομμύρια κρούσματα, νοσηλείες και θάνατοι. Τα εμβόλια κατά της ιλαράς εκτιμάται ότι έχουν σώσει 94 εκατομμύρια ζωές παγκοσμίως τα τελευταία 50 χρόνια.
