Νοέμβριος,8,2025
6.9 C
Greece
19.4 C
Cyprus
Αρχική Blog Σελίδα 3

Παραπληροφόρηση για τη σύνδεση πνευμονικής εμβολής με εμβόλια COVID-19 σε έφηβο

Ισχυρισμός: «Τουλάχιστον εγώ, από όταν έγινα γιατρός και με δεδομένο ότι ασκώ την καρδιολογία, την κατ’ εξοχήν ειδικότητα που ασχολείται με το καρδιαγγειακό σύστημα, δεν έχω δει ΟΥΤΕ ΜΙΑ περίπτωση πνευμονικής εμβολής σε παιδί ή έφηβο.» «…θα ήταν πολύ χρήσιμο για την ενημέρωση, (τουλάχιστον της ιατρικής κοινότητας, αλλά και κάθε ενδιαφερόμενου) να μάθουμε αν το παιδάκι το είχαν πάει οι γονείς του και το εμβολίασαν για Covid-19. Επειδή έχω δει πολλές θρομβώσεις μετά τους “εμβολιασμούς”, δεδομένου ότι η S-protein (“ακίδα”) είναι ιδιαίτερα θρομβογόνος, καλό θα είναι να ξέρουμε, για να δούμε αν μπορούμε να προλάβουμε σε άλλα παιδάκια κάτι ανάλογο.»

Συμπέρασμα:  Η πνευμονική εμβολή σε εφήβους, αν και σπάνια, είναι καλά τεκμηριωμένη στην ιατρική βιβλιογραφία. Τα εμβόλια COVID-19 έχουν παρακολουθηθεί εκτενώς και δεν έχει τεκμηριωθεί σύνδεση με πνευμονική εμβολή σε εφήβους. 

Ένα κείμενο που κυκλοφορεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από τον γνωστό καρδιολόγο Κωνσταντίνο Αρβανίτη ισχυρίζεται ότι η πνευμονική εμβολή σε 15χρονο κορίτσι είναι πρωτοφανής περίπτωση που δεν έχει ξαναδεί κανένας γιατρός σε “3 δεκαετίες” και προτείνει ότι αυτό μπορεί να σχετίζεται με τον εμβολιασμό COVID-19, αποδίδοντας θρομβογόνες ιδιότητες στην “S-protein (ακίδα)”.

Τι ισχύει

Αντίθετα με τον ισχυρισμό, η πνευμονική εμβολή σε παιδιά και εφήβους είναι γνωστή ιατρική κατάσταση που έχει τεκμηριωθεί εκτενώς στην επιστημονική βιβλιογραφία. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο The Lancet Respiratory Medicine το 2025, η πνευμονική εμβολή σε παιδιά και εφήβους “είναι σπάνια κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας και της εφηβείας”, αλλά όχι άγνωστη (Πηγή).  Ανάλυση δεδομένων από την Αμερική για τα έτη 2016 και 2019 έδειξε 5.738 καταγεγραμμένες περιπτώσεις πνευμονικής εμβολής σε παιδιά ηλικίας 0-19 ετών, με το 76,5% αυτών να αφορά εφήβους 15-19 ετών (Πηγή).

Το Αμερικανικό Ακτινολογικό Περιοδικό (AJR) αναφέρει ότι “με την αυξημένη χρήση προηγμένων απεικονιστικών εξετάσεων, όπως η πνευμονική αξονική αγγειογραφία, ανακαλύφθηκε ότι η εμφάνιση της ασθένειας μεταξύ παιδιατρικών ασθενών μπορεί να είναι υψηλότερη από ό,τι αναφερόταν προηγουμένως” (Πηγή). Μία μελέτη από τη Βραζιλία αναφέρει συχνότητα 3,3 περιπτώσεις ανά 10.000 νοσηλευόμενα παιδιά⁴, ενώ το Nationwide Children’s Hospital επισημαίνει ότι “στις περισσότερες περιπτώσεις, τα θρομβοεμβολικά επεισόδια σε παιδιά και εφήβους εμφανίζονται σε νοσηλευόμενους ασθενείς” (Πηγή).

Η επιστημονική βιβλιογραφία έχει καταγράψει εκτενώς τη σχέση μεταξύ λοιμώξεων και θρομβοεμβολικών επεισοδίων. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Immunology, “οι συστημικές ή εντοπισμένες λοιμώξεις αυξάνουν τον κίνδυνο θρόμβωσης κατά 2-20 φορές και αποτελούν ανεξάρτητους παράγοντες κινδύνου για θρομβοεμβολικές νόσους, όπως η φλεβική θρόμβωση/πνευμονική εμβολή” (Πηγή). Η μελέτη επισημαίνει επίσης ότι αυτή η συσχέτιση “δεν περιορίζεται σε ενήλικες αλλά παρατηρείται επίσης σε παιδιά σε οξείες καταστάσεις όπως η σήψη”.

Ειδικά για τη σαλμονέλλα, πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι αυτή η λοίμωξη μπορεί να προκαλέσει σοβαρές θρομβωτικές επιπλοκές. Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Communications το 2025 αναφέρει ότι “ασθενείς με νεοδιαγνωσμένη μη-τυφώδη σαλμονέλλωση έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης φλεβικής θρόμβωσης και πνευμονικής εμβολής” (Πηγή). Η έρευνα δείχνει επίσης ότι η φλεγμονή που προκαλείται από τη λοίμωξη οδηγεί σε προπηκτική κατάσταση μέσω της ενεργοποίησης αιμοπεταλίων και του πηκτικού συστήματος (Πηγή).

Σχέση εμβολίων κατά της COVID-19 και θρόμβωσης σε παιδιά 

Οι επίσημοι οργανισμοί φαρμακοεπαγρύπνησης έχουν παρακολουθήσει εκτενώς την ασφάλεια των εμβολίων COVID-19. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) αναφέρει ότι “περίπου 1 δισεκατομμύριο δόσεις εμβολίου έχουν χορηγηθεί στην ΕΕ και τον ΕΟΧ” και τα εμβόλια “συνεχίζουν να προστατεύουν τους ανθρώπους από σοβαρή νόσο και θάνατο” (Πηγή).

Τα σπάνια θρομβοεμβολικά επεισόδια που έχουν καταγραφεί σχετίζονται κυρίως με εμβόλια αδενοϊών (AstraZeneca, Johnson & Johnson) και όχι με τα mRNA εμβόλια που χρησιμοποιούνται συνήθως σε εφήβους. Το CDC αναφέρει ότι “τα συστήματα που υπάρχουν για την παρακολούθηση της ασφάλειας των εμβολίων COVID-19 που χρησιμοποιούνται στις ΗΠΑ έχουν εντοπίσει την αναφυλαξία και τη μυοκαρδίτιδα ή περικαρδίτιδα ως σοβαρούς τύπους ανεπιθύμητων ενεργειών μετά τον εμβολιασμό COVID-19”. Δεν υπάρχει αναφορά σε αυξημένο κίνδυνο πνευμονικής εμβολής (Πηγή).

Η σύνδεση μεταξύ εμβολιασμού COVID-19 και πνευμονικής εμβολής δεν οφείλεται στην άμεση δράση της πρωτεΐνης spike, αλλά σε μια σπάνια αυτοάνοση αντίδραση που επηρεάζει κυρίως τα εμβόλια αδενοϊκού φορέα. Η συχνότητα είναι εξαιρετικά χαμηλή και τα οφέλη του εμβολιασμού υπερτερούν σημαντικά των κινδύνων (Πηγή).

Τελευταία δεδομένα υπογραμμίζουν πως οι θρομβωτικές επιπλοκές μετά από εμβολιασμό έναντι του SARS-CoV-2 είναι πολύ σπάνιες και λιγότερο συχνές από αυτές που σχετίζονται με την ίδια τη λοίμωξη από COVID-19. Τα δεδομένα υποστηρίζουν την ασφάλεια και τη συνέχιση της χρήσης των εμβολίων, με τα πιο σύγχρονα (mRNA) να εμφανίζουν το καλύτερο προφίλ ασφάλειας όσον αφορά τις θρομβώσεις (Πηγή).

Συμπέρασμα

Η πνευμονική εμβολή σε εφήβους, αν και σπάνια, είναι καλά τεκμηριωμένη στην ιατρική βιβλιογραφία. Τα εμβόλια COVID-19 έχουν παρακολουθηθεί εκτενώς και δεν έχει τεκμηριωθεί σύνδεση με πνευμονική εμβολή σε εφήβους. 

Ενημέρωση άρθρου: Ο φωτογράφος του εξωφύλλου του TIME Magazine δεν είναι ο Παλαιστίνιος Anas  Zayed  Fteiha

Το άρθρο ενημερώθηκε στις 18/08/2025 με επαναδιατύπωση πρότασης στο συμπέρασμα που μπορούσε να ερμηνευθεί ως αξιολόγηση πρόθεσης.

Ισχυρισμός: Το εξώφυλλο του TIME Magazine με τίτλο “The Gaza Tragedy” είναι “ψεύτικο” ή “στημένο” και προέρχεται από σκηνοθετημένη φωτογραφία του Παλαιστίνιου φωτογράφου Anas Zayed Fteiha.

Συμπέρασμα: Το εξώφυλλο του TIME Magazine δεν αποτελεί προϊόν φωτογράφησης του Anas Zayed Fteiha. Η φωτογραφία για το εξώφυλλο τραβήχτηκε από τον φωτογράφο Ali Jadallah στη Γάζα στις 22 Ιουλίου 2025 και όχι από τον Fteiha. Η σύγχυση των δύο φωτογραφιών χρησιμοποιείται στα πλαίσια της αμφισβήτησης της ανθρωπιστικής κρίσης στη Γάζα.

Ένα ποστ που κυκλοφορεί στα ελληνικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης ισχυρίζεται ότι το εξώφυλλο του TIME Magazine με τίτλο “The Gaza Tragedy” είναι “ψεύτικο” ή “στημένο”. Το ποστ περιλαμβάνει ένα κολάζ τριών φωτογραφιών και ένα εκτενές κείμενο που υποστηρίζει ότι “ο φωτογράφος είναι ο παλαιστίνιος Anas Zayed Fteiha”, ο οποίος φαίνεται σε άλλη φωτογραφία να φωτογραφίζει στη Γάζα. 

Ο συγκεκριμένος ισχυρισμός φαίνεται να έχει ξεκινήσει από το λογαριασμό X του Shlomo Filber, πρώην Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Επικοινωνιών του Ισραήλ, με τον τίτλο «Η σκηνοθετημένη σκηνή (η οποία υιοθετήθηκε και αναπαράχθηκε από τα ισραηλινά μέσα) και η οποία, όπως φαίνεται, άφησε δέκα ομήρους ζωντανούς στη Γάζα.»

Εχει κυκλοφορήσει και από την επίσημο λογαριασμό Χ του Υπουργείου Εξωτερικών του Ισραήλ, όπου κατηγορεί το ΤΙΜΕ για διάδοση προπαγάνδας και το καλεί να αποσύρει το άρθρο. 

Τι Ισχύει

Το TIME Magazine όντως δημοσίευσε εξώφυλλο με τίτλο “The Gaza Tragedy” την 1η Αυγούστου 2025 (Πηγή). Η φωτογραφία του εξωφύλλου τραβήχτηκε από τον φωτογράφο Ali Jadallah για το Anadolu στις 22 Ιουλίου 2025 στη Γάζα, και δείχνει γυναίκες και παιδιά να περιμένουν σε ουρά για φαγητό (Πηγή). Παρακάτω φαίνεται το αυθεντικό εξώφυλλο του TIME με φωτογράφο τον Ali Jadallah (ουρά για διανομή τροφίμων) και δίπλα η φωτογραφία που χρησιμοποιήθηκε για το εξώφυλλο.

Η επίμαχη φωτογραφία, που φαίνεται παρακάτω, δημοσιεύθηκε από την “Bild” και δείχνει τον Fteiha,και όχι τον Ali Jadallah στον οποίο ανήκει η φωτογραφία του TIME. O Fteiha είναι freelancer δημοσιογράφος στη Γάζα και φαίνεται στη φωτογραφία της BILD να φωτογραφίζει κόσμο που περιμένει για φαγητό. Το TIME Magazine διευκρίνισε ότι “ο φωτογράφος που αναφέρεται στο άρθρο της BILD δεν τράβηξε τη φωτογραφία που εμφανίστηκε στο εξώφυλλο του TIME” (Πηγή), ενώ μία προσεκτική παρατήρηση δείχνει καθαρά ότι πρόκειται για διαφορετικά σκηνικά στις δύο φωτογραφίες (Πηγή).

H Ερευνητική ομάδα του Misbar διαπίστωσε ότι υπάρχει σκόπιμη σύγχυση μεταξύ των δύο φωτογράφων από ισραηλινά μέσα και λογαριασμούς στα social media, παρά τις σαφείς διαφορές στην εμφάνιση και την ταυτότητά τους (Πηγή).

Συμπέρασμα 

Το εξώφυλλο του TIME Magazine δεν αποτελεί προϊόν φωτογράφησης του Anas Zayed Fteiha. Η φωτογραφία για το εξώφυλλο τραβήχτηκε από τον φωτογράφο Ali Jadallah στη Γάζα στις 22 Ιουλίου 2025 και όχι από τον Fteiha. η σύγχυση των δύο φωτογραφιών χρησιμοποιείται στα πλαίσια της αμφισβήτησης της ανθρωπιστικής κρίσης στη Γάζα.

Ενημέρωση άρθρου: Η τελευταία πρόταση στο συμπέρασμα άλλαξε από “Η σύγχυση των δύο φωτογράφων αποτελεί σκόπιμη προσπάθεια αμφισβήτησης της ανθρωπιστικής κρίσης στη Γάζα” σε “Η σύγχυση των δύο φωτογραφιών χρησιμοποιείται στα πλαίσια της αμφισβήτησης της ανθρωπιστικής κρίσης στη Γάζα”.

Η φωτογραφία ουράς για φαγητό στη Γάζα δεν είναι προϊόν σκηνοθεσίας

Ισχυρισμός: Ο φωτογράφος του «κλικ» είναι ο παλαιστίνιος Anas Zayed Fteiha. Είναι ανταποκριτής του κρατικού πρακτορείου ειδήσεων «Αnadolu» της Τουρκίας και σκηνοθετεί με επιτυχία στιγμιότυπα της Γάζας που εξυπηρετούν απόλυτα την προπαγάνδα της Χ@μάς.

Συμπέρασμα: Δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι οι φωτογραφίες από τη Γάζα είναι σκηνοθετημένες. Αντίθετα, η ανθρωπιστική κρίση είναι υπαρκτή, το συγκεκριμένο σημείο όπου λήφθηκε η φωτογραφία είναι πραγματικό σημείο διανομής τροφίμων, ενώ βίντεο δείχνει τα ίδια άτομα να λαμβάνουν φαγητό λίγη ώρα αργότερα. 

Ένα ποστ που κυκλοφορεί στα ελληνικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης ισχυρίζεται ότι η γερμανική εφημερίδα Bild αποκάλυψε περίπτωση σκηνοθετημένης φωτογραφίας από το φωτογράφο Anas Zayed Fteiha του τουρκικού πρακτορείου Anadolu. Ότι η φωτογραφία έδειχνε παιδιά με άδεια μαγειρικά σκεύη αλλά απέκρυπτε ότι πίσω γίνονταν παραδόσεις τροφίμων. Το άρθρο της Bild έχει κυκλοφορήσει ευρέως σε ελληνικές ιστοσελίδες όπως msn.com, mycosmos.gr, bankingnews.gr, liberal.gr, iefimerida.gr, meaculpa.gr με τίτλους όπως «Αυτός είναι ο φωτογράφος που σκηνοθετεί την προπαγάνδα της Χαμάς στη Γάζα», «Αποκάλυψη Bild: Ο ρόλος του φωτογράφου Άνας Ζαγιέντ Φτεϊχά στις εικόνες για τον λιμό στη Γάζα» , «Προπαγάνδα – Φωτογράφος στη Γάζα σκηνοθετεί εικόνες πείνας με γυναίκες και παιδιά», «Bild: «Φωτογράφος που εργάζεται για τον μισαλλόδοξο Ερντογάν σκηνοθετεί την προπαγάνδα της Χαμάς». 

Ο ίδιος Ισραηλινός πρόεδρος παρουσίασε τις φωτογραφίες της Bild σε κοινή εμφάνιση με τον πρόεδρο της Λιθουανίας στο Ταλίν. Παρουσίασε φωτογραφίες λιπόσαρκων Ισραηλινών ομήρων — του Εβιάταρ Νταβίντ και του Ρομ Μπρέσλαβσκι — σε αντιπαραβολή με εικόνα από τη Γάζα που δείχνει Παλαιστινίους να κρατούν άδειες κατσαρόλες σε σημείο διανομής τροφίμων. Ισχυρίστηκε ότι η σκηνή στη Γάζα ήταν στημένη, σε αντίθεση με την αδιαμφισβήτητη κακουχία των Ισραηλινών αιχμαλώτων (Πηγή).

Τι Ισχύει

Στις 5 του Αυγούστου 2025 η γερμανική ταμπλόιντ “Bild” δημοσίευσε ένα άρθρο για τον “φωτογράφο της Γάζας που σκηνοθετεί προπαγάνδα της Χαμάς”, μαζί με μια φωτογραφία του να φωτογραφίζει Παλαιστίνιους που κρατούν κατσαρόλες. Η έρευνα εστίασε κυρίως στον φωτογράφο Anas Zayed Fteiha, ο οποίος εργάζεται για το τουρκικό πρακτορείο Anadolu. Ο κύριος ισχυρισμός που παρουσιάζεται στην Bild είναι ότι ο φωτογράφος είναι ακτιβιστής που έχει εκφραστεί εναντίον του Ισραήλ, και συνεπώς οι φωτογραφίες που παρέχει είναι μονομερείς και δεν μπορούν να τύχουν εμπιστοσύνης. Επιπλέον, υποστηρίζεται ότι ορισμένοι φωτογράφοι στη Γάζα έχουν δεσμούς με τη Χαμάς και ότι η Χαμάς ελέγχει τις φωτογραφίες που βγαίνουν από τη Λωρίδα της Γάζας. Η Bild παραθέτει την Ένωση Γερμανών Δημοσιογράφων, η οποία δηλώνει ότι “σε πόλεμο, και οι δύο πλευρές κάνουν σκόπιμη χρήση φωτογραφιών – για να επηρεάσουν τη γνώμη του κοινού” (Πηγή 1).

Το άρθρο της Bild βασίζεται σε ένα άλλο άρθρο από την εφημερίδα “Süddeutsche Zeitung” που δημοσιεύθηκε δύο μέρες νωρίτερα. Το άρθρο στην “Süddeutsche Zeitung” στην πραγματικότητα επιχειρεί να εξετάσει το ερώτημα πώς μπορεί να προσεγγιστούν οι φωτογραφίες που προέρχονται από τη Γάζα. Συνομιλεί με δύο ειδικούς, ένας εκ των οποίων είναι ιστορικός και λέει ότι εκτιμά ότι πολλές φωτογραφίες είναι σκηνοθετημένες, αλλά δεν παρέχει αποδείξεις γι’ αυτό. Ο δεύτερος ειδικός φέρεται να λέει ότι πολλοί φωτογράφοι σε όλο τον κόσμο λειτουργούν με αυτόν τον τρόπο. Στον υπότιτλο της φωτογραφίας στην “Süddeutsche Zeitung” αναφέρεται ότι τα παιδιά στη φωτογραφία που συζητείται στέκονται μπροστά από τον φωτογράφο και όχι μπροστά από το φαγητό (Πηγή 2).

Ο Fteiha αρνήθηκε κατηγορηματικά τους ισχυρισμούς, δηλώνοντας (Πηγή):

“Η πολιορκία, η πείνα, οι βομβαρδισμοί και η καταστροφή που βιώνουν οι άνθρωποι της Γάζας δεν χρειάζεται να κατασκευαστούν ή να παρασταθούν”

Ο ισραηλινός οργανισμός ελέγχου γεγονότων FakeReporter αμφισβήτησε αρκετούς από τους ισχυρισμούς της “Bild” και της “Süddeutsche Zeitung” (Πηγή). Η ομάδα του ελέγχου γεγονότων του Misbar αξιολόγησε την αξία της ανάρτησης και κατέταξε τον ισχυρισμό ως παραπλανητικό, επισημαίνοντας ότι η συγκεκριμένη φωτογραφία δείχνει πραγματικό σημείο διανομής τροφίμων στη Γάζα — όχι σκηνοθετημένη σκηνή (Πηγή). Επίσης, η βρετανική Guardian σε άρθρο της τονίζει ότι οι πληροφορίες που παίρνουμε από τη Γάζα προέρχονται από παλαιστίνιους δημοσιογράφους και φωτογράφους που είναι και οι ίδιοι πλέον εξασθενημένοι από την πείνα και τις αρρώστιες. Σε παρόμοια γραμμή εκφράζουν έντονες ανησυχίες το BBC, το AFP και το Reuters που προειδοποιούν ότι οι δημοσιογράφοι που βρίσκονται στη Γάζα σύντομα δεν θα μπορούν πια να στέλνουν πληροφορίες και θα χαθεί η πληροφόρηση για ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα που λαμβάνουν χώρα αυτή τη στιγμή ανά το παγκόσμιο.   

Η φωτογραφία

Διάφορα ντοκουμέντα από διαφορετικές γωνίες δείχνουν ότι στη φωτογραφία φαίνεται ένα πραγματικό σημείο διανομής τροφίμων, όπου έχουν διανεμηθεί τρόφιμα σταθερά τις τελευταίες εβδομάδες, ακόμη και την ημέρα που λήφθηκε η φωτογραφία, ενώ υπάρχουν βίντεο που δείχνουν ότι τα ίδια άτομα στις φωτογραφίες έλαβαν τροφή λίγη ώρα αργότερα. 

Μπορείτε να δείτε το βίντεο εδώ και επιπλέον φωτογραφίες του εδώ. Επίσης, ο ίδιος ο φωτογράφος φαίνεται να φωτογραφίζει και κατά τη διάρκεια διανομής φαγητού.

Μετά τη δημοσιοποίηση των καταγγελιών για σκηνοθετημένες φωτογραφίες στη Γάζα, δύο φωτοειδησεογραφικά πρακτορεία, το AFP (Agence France-Presse) και το German Press Agency (DPA), διέκοψαν επισήμως τη συνεργασία τους με τον φωτογράφο Anas Zayed Fteiha, όπως επιβεβαιώνουν δημόσια σε δηλώσεις τους τον Αύγουστο 2025. Αντίθετα, το διεθνές πρακτορείο Reuters διατήρησε τη συνεργασία του με τον Fteiha, δηλώνοντας επίσημα πως οι φωτογραφίες του πληρούν τα πρότυπα «ακρίβειας, ανεξαρτησίας και αμεροληψίας». Σημειώνει μάλιστα ότι η καθοδήγηση των φωτογραφιζόμενων και η επιλογή συναισθηματικών θεμάτων δεν αναιρεί την αλήθεια της ανθρωπιστικής πραγματικότητας, εφόσον η συνθήκη αντανακλάται από το σύνολο της κρίσης στη Γάζα (Πηγή 1, Πηγή 2, Πηγή 3).

Συμπέρασμα

Δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι οι φωτογραφίες από τη Γάζα είναι σκηνοθετημένες. Αντίθετα, η ανθρωπιστική κρίση είναι υπαρκτή, το συγκεκριμένο σημείο όπου λήφθηκε η φωτογραφία είναι πραγματικό σημείο διανομής τροφίμων, ενώ βίντεο δείχνει τα ίδια άτομα να λαμβάνουν φαγητό λίγη ώρα αργότερα. 

Παραπληροφόρηση για τις καμένες δασικές εκτάσεις στην Κύπρο

Ισχυρισμός: Το 2000 έως το 2023 κάηκαν 131,2 τετραγωνικά χιλιόμετρα δασικών εκτάσεων. Από το 2023 έως το 2025 κάηκαν 155,3 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Συμπέρασμα:  Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του EFFIS και του Τμήματος Δασών Κύπρου για την περίοδο 2000–2023, η συνολική καμένη δασική έκταση στην Κύπρο ανέρχεται σε 333,55 km², ενώ για τα έτη 2023-2025 μέχρι στιγμής ανέρχεται στα 128,07 km². Τα στοιχεία στον ισχυρισμό δεν ανταποκρίνονται στα πραγματικά στοιχεία των επίσημων πηγών, και ιδιαίτερα μεγάλη απόκλιση παρατηρείται στην περίοδο 2000-2023. 

Τι ισχύει 

Μετά τις μεγάλες πυρκαγιές που εκδηλώθηκαν στην Κύπρο τον Ιούλιο του 2025 στην ορεινή Λεμεσό, η πυρκαγιά ξεκίνησε από την κοινότητα Μαλιάς και εξαπλώθηκε αστραπιαία λόγω των ισχυρών ανέμων στις γύρω περιοχές, πλήττοντας τουλάχιστον δέκα κοινότητες. Μετά το τέλος των πυρκαγιών κυκλοφόρησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πληθώρα αναρτήσεων με αποσπασματικά ή ανακριβή στοιχεία. Μία από αυτές τις αναρτήσεις ισχυρίζεται ότι «σε 2,5 χρόνια κάηκαν περισσότερα δάση απ’ ό,τι σε 23 χρόνια», τονίζοντας με τον τρόπο αυτό την κρατική ανικανότητα για αντιμετώπιση της κρίσης των πυρκαγιών.

Πώς ελέγξαμε τον ισχυρισμό

Για επίσημα στοιχεία σχετικά με τις καμένες εκτάσεις στην Κύπρο, αναζητήσαμε πληροφορίες από το European Forest Fire Information System (EFFIS) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Joint Research Centre (JRC). Εντοπίσαμε τον σχετικό πίνακα στα ετήσια δελτία του EFFIS, όπου υπάρχει στήλη με τίτλο Forest and other wooded land burned area που καταγράφει τις καμένες δασικές εκτάσεις για τα εκτάρια (ha) για κάθε έτος. 

Μετατρέψαμε τις μονάδες από εκτάρια (1 ha = 0,01 km²) σε τετραγωνικά χιλιόμετρα, για να είναι συγκρίσιμες με τις τιμές του ισχυρισμού, και αθροίσαμε τις τιμές για τα έτη 2000–2023 ώστε να έχουμε το σύνολο της 23ετίας.

Ταυτόχρονα αναζητήσαμε πληροφορίες και από τα στοιχεία του Τμήματος Δασών Κύπρου, το οποίο αποτελεί τη μοναδική επίσημη πηγή με στοιχεία για το 2024.  

Με βάση τα στοιχεία τόσο του EFFIS όσο και του Τμήματος Δασών Κύπρου, το σύνολο καμένων δασικών εκτάσεων για τα έτη 2000–2023 ήταν 333,55 km² (EFFIS). Ο ισχυρισμός που εξετάζεται αποδίδει στην περίοδο 2000–2023 131,2 km², δηλαδή ~2,5 φορές λιγότερη έκταση. 

Για την τριετία 2023–2025, τα δεδομένα για το 2023 είναι στα 19,74 km² και για το 2024 στα 4,33 km², δηλαδή 24,07 km² συνολικά για το 2023-2024. Το καλοκαίρι του 2025 με τη μεγάλη πυρκαγιά στη Λεμεσό, προστέθηκαν σύμφωνα με πηγές του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου 104 km². Το σύνολο της καμένης δασικής έκτασης για την τριετία 2023-2025 μέχρι στιγμής είναι στα 128,07 km²

Καμένες δασικές εκτάσεις 2000-2023 

Συνολική καμένη έκταση 2000-2023

Συμπέρασμα: Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του EFFIS και του Τμήματος Δασών Κύπρου για την περίοδο 2000–2023, η συνολική καμένη δασική έκταση στην Κύπρο ανέρχεται σε 333,55 km², ενώ για τα έτη 2023-2025 μέχρι στιγμής ανέρχεται στα 128,07 km². Τα στοιχεία στον ισχυρισμό δεν ανταποκρίνονται στα πραγματικά στοιχεία των επίσημων πηγών, και ιδιαίτερα μεγάλη απόκλιση παρατηρείται στην περίοδο 2000-2023.

Καθηγητής του Χάρβαρντ ΔΕΝ προειδοποίησε για επικείμενη απειλή από το διαστρικό αντικείμενο 3I/ATLAS

Σύμφωνα με αρκετά ελληνικά και διεθνή δημοσιεύματα, ο καθηγητής του Χάρβαρντ Avi Loeb φέρεται να «προειδοποιεί» ότι το διαστρικό αντικείμενο 3I/ATLAS, το οποίο εντοπίστηκε την 1η Ιουλίου να διασχίζει το ηλιακό μας σύστημα, είναι ένας «εξωγήινος επισκέπτης» που μπορεί να απειλήσει ή ακόμη και να καταστρέψει τη Γη. Τίτλοι με αυτή τη διατύπωση εμφανίστηκαν σε ιστοσελίδες όπως star.gr, gazzetta.gr, protothema.gr,  και άλλες. Ωστόσο, οι επικεφαλίδες αυτές παραλείπουν κρίσιμες λεπτομέρειες που αλλάζουν ριζικά την κατανόηση της είδησης.


Τι ισχύει

Το 3I/ATLAS είναι το τρίτο γνωστό διαστρικό αντικείμενο που έχει εντοπιστεί να περνά από το ηλιακό μας σύστημα. Ανακαλύφθηκε από το ATLAS (Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System) και η τροχιά του δείχνει ότι προέρχεται από έξω από το ηλιακό μας σύστημα.

This image of interstellar comet 3I/ATLAS was captured by the Hubble Space Telescope’s Wide Field Camera on 21 July 2025. The scale bar is labeled in arcseconds, which is a measure of angular distance on the sky. One arcsecond is equal to an angular measurement of 1/3600 of one degree. There are 60 arcminutes in a degree and 60 arcseconds in an arcminute (the full Moon has an angular diameter of about 30 arcminutes). The actual size of an object that covers one arcsecond on the sky depends on its distance from the telescope. The north and east compass arrows show the orientation of the image on the sky. Note that the relationship between north and east on the sky (as seen from below) is flipped relative to direction arrows on a map of the ground (as seen from above). This image shows visible wavelengths of light.

Ο Avi Loeb και δύο συνεργάτες του έχουν καταθέσει μια προδημοσίευση (preprint) στην πλατφόρμα arXiv. Η εργασία αυτή δεν έχει αξιολογηθεί ακόμη από ομότιμους και σκοπός της είναι να εξετάσει, ως υπόθεση εργασίας, τι θα γινόταν αν το 3I/ATLAS ήταν τεχνητό αντικείμενο με δυνατότητα ελιγμών.

Στο ίδιο το κείμενο αναφέρεται ρητά ότι το πιθανότερο σενάριο είναι να πρόκειται για φυσικό διαστρικό κομήτη. Δεν παρουσιάζονται παρατηρησιακά στοιχεία που να αποδεικνύουν τεχνητή ή εξωγήινη προέλευση.

Η έρευνα δεν λέει ότι το 3I/ATLAS είναι σίγουρα εξωγήινο διαστημόπλοιο ή απειλή. Αντίθετα, παρουσιάζει μια θεωρητική υπόθεση πως αν ήταν τεχνητό και έκανε συγκεκριμένες κινήσεις, θα μπορούσε να φτάσει κοντά στη Γη στα τέλη του 2025. Δεν υπάρχουν όμως αποδείξεις που να το στηρίζουν.Οι συγγραφείς τονίζουν πως αυτό που κάνουν είναι μια άσκηση για να εξετάσουν τις πιθανότητες και να δείξουν πώς θα μπορούσαμε να το ανιχνεύσουμε ή να το διαψεύσουμε με παρατηρήσεις. Με άλλα λόγια, δεν λένε ότι πρόκειται για τεχνητό αντικείμενο, αλλά ότι αξίζει να παρακολουθήσουμε το αντικείμενο για να μάθουμε περισσότερα.

Οι παρατηρήσεις από τηλεσκόπια, περιλαμβανομένου του Hubble, έχουν καταγράψει χαρακτηριστικά κομήτη: κόμη, ουρά σκόνης και εκπομπές υδροξυλίου (ένδειξη εξάτμισης νερού). Οι εκτιμήσεις μεγέθους κυμαίνονται από περίπου 320 μέτρα έως μερικά χιλιόμετρα διάμετρο. Η πλησιέστερη προσέγγιση στη Γη αναμένεται να είναι σε απόσταση 1,6–1,8 αστρονομικών μονάδων, δηλαδή εκατοντάδες εκατομμύρια χιλιόμετρα ασφαλής απόσταση χωρίς κίνδυνο σύγκρουσης.

Συμπέρασμα

Ο ισχυρισμός ότι ο Loeb «προειδοποίησε» για επικείμενη εξωγήινη απειλή είναι παραπλανητικός. Η εργασία του αποτελεί ακαδημαϊκή άσκηση πάνω σε υποθετικό σενάριο, χωρίς αποδείξεις τεχνητής προέλευσης του 3I/ATLAS. Οι παρατηρήσεις συνηγορούν υπέρ της εξήγησης ότι είναι ένας φυσικός διαστρικός κομήτης, ο οποίος θα περάσει με ασφάλεια σε μεγάλη απόσταση από τη Γη στα τέλη του 2025.

Όχι, τα εμβόλια COVID-19 δε σκότωσαν περισσότερους Αμερικανούς από ό,τι ο Α’, ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και ο Πόλεμος του Βιετνάμ μαζί.

Ισχυρισμός:Τα εμβόλια COVID-19 πιθανότατα σκότωσαν περισσότερους Αμερικανούς από ό,τι ο Α’, ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και ο Πόλεμος του Βιετνάμ μαζί.

Συμπέρασμα: Ο ισχυρισμός ότι τα εμβόλια COVID-19 προκάλεσαν περισσότερους θανάτους από τους τρεις μεγάλους πολέμους μαζί δεν στηρίζεται σε κανένα αξιόπιστο στοιχείο. Αντίθετα, ο ίδιος ο ιός προκάλεσε πάνω από 1,2 εκατομμύρια θανάτους στις ΗΠΑ, ενώ οι εμβολιασμοί συνέβαλαν στη σωτηρία εκατομμυρίων ζωών. 

Τι ισχύει

Ο ισχυρισμός ότι τα εμβόλια κατά της COVID-19 προκάλεσαν περισσότερους θανάτους Αμερικανών από τον Α’ και τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς και από τον Πόλεμο του Βιετνάμ μαζί προέρχεται από τον καρδιολόγο Peter McCullough, ο οποίος είναι γνωστός για τη διάδοση παραπληροφόρησης (εδώ και εδω) σχετικά με τα εμβόλια κατα της COVID-19. Ο McCullough έχει επανειλημμένα ισχυριστεί ότι τα εμβόλια mRNA είναι υπεύθυνα για μαζικούς θανάτους, επικαλούμενος στοιχεία από το σύστημα αναφοράς ανεπιθύμητων ενεργειών εμβολίων (VAERS) και μια αμφιλεγόμενη μελέτη αυτοψιών που υποστηρίζει ότι το 74% των αιφνίδιων θανάτων σχετίζονται με τα εμβόλια . Η συγκεκριμένη μελέτη έχει αποσυρθεί λόγω σοβαρών επιστημονικών σφαλμάτων.

Το VAERS είναι ένα ανοιχτό σύστημα αναφοράς παρενεργειών από τα εμβόλια. Δέχεται  αναφορές από το κοινό οι οποίες είναι ανεπιβεβαίωτες, και δεν αποδεικνύει αιτιώδη σχέση μεταξύ εμβολίων και θανάτων. Μέχρι σήμερα, έχουν καταγραφεί χιλιάδες αναφορές θανάτων μετά τον εμβολιασμό στις ΗΠΑ, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι τα εμβόλια προκάλεσαν αυτούς τους θανάτους. Το ίδιο το VAERS δηλώνει ότι οι αναφορές θανάτων μετά τον εμβολιασμό πρέπει να προσεγγίζονται με προσοχή λόγω του ότι προέρχονται από ένα ηλεκτρονικό σύστημα αυτο-αναφοράς, και μπορεί να είναι ελλιπείς ή ανακριβείς. Ταυτόχρονα, τονίζουν ότι τα δεδομένα στο σύστημα ή/και ο χρονικός συσχετισμός δεν δηλώνουν αιτιώδη σχέση, αλλά μπορεί να είναι το αποτέλεσμα συνύπαρξης ή άλλων παραγόντων. Σε κάθε περίπτωση προειδοποιούν για χειρισμό των δεδομένων με επιφύλαξη λόγω ενός αριθμού περιορισμών στο συγκεκριμένο σύστημα.  

Σύμφωνα με επίσημα δεδομένα από το CDC/NCHS (National Vital Statistics System οι καταγεγραμμένοι θάνατοι από COVID-19 στις ΗΠΑ μέχρι τον Ιούνιο 2025 είναι περίπου:  1.219.000 – 1.222.000 θάνατοι. Επιπλέον, το CDC κατέγραψε πάνω από 1 εκατομμύριο υπερβάλλοντες θανάτους κατά την περίοδο της πανδημίας (δηλαδή θανάτους πέραν του αναμενόμενου μέσου όρου. 

Οι δημόσιοι φορείς υγείας, όπως ο CDC και ο ΠΟΥ, έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι τα εμβόλια κατα της COVID-19 είναι ασφαλή και αποτελεσματικά, με σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες να είναι εξαιρετικά σπάνιες . Οι ισχυρισμοί του McCullough έχουν χαρακτηριστεί ως παραπλανητικοί και έχουν απορριφθεί από ειδικούς λόγω μεθοδολογικών σφαλμάτων και εσφαλμένων ερμηνειών των δεδομένων.

Συμπέρασμα

Ο ισχυρισμός ότι τα εμβόλια COVID-19 προκάλεσαν περισσότερους θανάτους από τους τρεις μεγάλους πολέμους μαζί δεν στηρίζεται σε κανένα αξιόπιστο στοιχείο. Αντίθετα, ο ίδιος ο ιός προκάλεσε πάνω από 1,2 εκατομμύρια θανάτους στις ΗΠΑ, ενώ οι εμβολιασμοί συνέβαλαν στη σωτηρία εκατομμυρίων ζωών.

Όχι, ο λιμός στη Γάζα δεν περιορίζεται σε παιδιά με αναπηρίες

Ισχυρισμός: Δεν υπάρχουν λόγια για τη βαρβαρότητα των Παλαιστινίων. Άφησαν το χειρότερο για το τέλος. Κρατούν έναν ολόκληρο στρατό παιδιών με εγκεφαλική παράλυση, τα οποία η Χαμάς κρατάει σκόπιμα στη Γάζα για προπαγανδιστικές φωτογραφίες, παρόλο που είναι ευπρόσδεκτα στα ισραηλινά νοσοκομεία.

Συμπέρασμα: Ο λιμός στη Γάζα δεν περιορίζεται σε παιδιά με αναπηρίες ή προβλήματα υγείας, αν και αυτά τα παιδιά στη Γάζα συχνά δεν έχουν πρόσβαση στην ιατρική φροντίδα που χρειάζονται, κυρίως λόγω της κατάρρευσης του υγειονομικού συστήματος, των περιορισμών στις μετακινήσεις για ιατρικούς λόγους και τις καθυστερήσεις εκ μέρους των Ισραηλινών. Εντούτοις, η κρίση υποσιτισμού είναι πραγματική και αφορά μεγάλο μέρος του πληθυσμού, όπως έχουν τεκμηριώσει διεθνείς οργανισμοί. Δεν υπάρχουν στοιχεία για το ότι τα παιδιά στη φωτογραφία έχουν κάποιο πρόβλημα υγείας ούτε για το ότι η Χαμάς εμποδίζει παιδιά με προβλήματα από το να εξασφαλίσουν ιατρική βοήθεια. 

Ο λογαριασμός Protocols Without Zion δημοσίευσε ένα tweet στο οποίο αναφέρεται ότι «οι Παλαιστίνιοι κρατούν μια ολόκληρη στρατιά παιδιών με εγκεφαλική παράλυση», περιγράφοντας τη συμπεριφορά τους ως «βαρβαρότητα». Το tweet υπονοεί ότι οι φωτογραφίες που κυκλοφορούν και δείχνουν υποσιτισμένα παιδιά από την Παλαιστίνη είναι σκηνοθετημένες με σκοπό να δυσφημήσουν το Ισραήλ ή να προκαλέσουν διεθνή συμπάθεια για την παλαιστινιακή πλευρά, όπως αναφέρεται με τον όρο “Pallywood”. Υποστηρίζει ότι οι εικόνες με σκελετωμένα παιδιά που κυκλοφορούν δείχνουν παιδιά με εγκεφαλική παράλυση, τα οποία αντί να σταλούν σε νοσοκομεία όπου μπορούν να τύχουν φροντίδας, η Χαμάς τα εμποδίζει ώστε να τα χρησιμοποιήσει για προπαγανδιστικούς σκοπούς, προκειμένου να ενισχύσει το αφήγημα ότι οι Ισραηλινοί σκοτώνουν παιδιά. Το συγκεκριμένο tweet και απόψεις έχουν αναπαραχθεί και από δημόσια πρόσωπα, και υπονοούν ότι δεν υπάρχει ο λιμός που ισχυρίζονται οι Παλαιστίνιοι ότι έχει επιβληθεί από τον αποκλεισμό των Ισραηλινών, αλλά τα άτομα (συμπεριλαμβανομένων των παιδιών) που υποφέρουν από πείνα είναι όσα έχουν ειδικές διατροφικές ανάγκες λόγω προβλημάτων υγείας και η Χαμάς τους εμποδίζει από το να φτάσουν στην κατάλληλη ιατρική φροντίδα.

Τι Ισχύει

Στη Γάζα επικρατεί μια καταστροφική ανθρωπιστική κρίση που επηρεάζει τα 2,1 εκατομμύρια κατοίκους της. Οι άνθρωποι στη Γάζα αντιμετωπίζουν οξεία επισιτιστική ανασφάλεια (acute food insecurity), με 470.000 ανθρώπους (22% του πληθυσμού) να αντιμετωπίζουν καταστροφικές συνθήκες λιμού (Πηγή).

Τουλάχιστον 180 άνθρωποι, ανάμεσά τους 93 παιδιά, έχουν πεθάνει από πείνα ή υποσιτισμό (Πηγή). Λόγω της κατάρρευσης του συστήματος υγείας στη Γάζα, της περιορισμένης πρόσβασης και των χαοτικών συνθηκών, ο πραγματικός αριθμός των θυμάτων μπορεί να είναι σημαντικά μεγαλύτερος. Συμφωνα με επιστολή 99 Αμερικανών επαγγελματιών υγείας (μια συντηρητική εκτίμηση βασισμένη στα κριτήρια του IPC), συνολικά, είναι πιθανό ότι 62.413 άνθρωποι έχουν πεθάνει από πείνα και τις επιπλοκές της στη Γάζα από τις 7 Οκτωβρίου 2023 έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2024 (Πηγή). Σχεδόν 71.000 παιδιά κάτω των πέντε ετών αναμένεται να υποφέρουν από οξύ υποσιτισμό τους επόμενους 11 μήνες (Απρίλιος 2025-Μάρτιος 2026). Από αυτά, 14.100 περιπτώσεις αναμένεται να είναι σοβαρές. Επιπλέον, σχεδόν 17.000 έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες χρειάζονται επίσης θεραπεία για οξύ υποσιτισμό κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου (Πηγή).  Το ένα τρίτο των κατοίκων της Γάζας δεν τρώει για ημέρες (Πηγή).

Παιδιά με Εγκεφαλική Παράλυση

Υπάρχουν τουλάχιστον δύο περιπτώσεις κατά τις οποίες εικόνες παιδιού με εγκεφαλική παράλυση χρησιμοποιήθηκαν στα πλαίσια του λιμού. Η παρακάτω εικόνα, που κυκλοφορεί ευρέως στο διαδίκτυο, δείχνει τον Γιαζάν αλ-Καφαρνά, ο οποίος έπασχε από εγκεφαλική παράλυση και έχασε τη ζωή του από υποσιτισμό λόγω της αδυναμίας πρόσβασης σε ειδική τροφή και περίθαλψη (Πηγή). Το οικογενειακό βίντεο, όπου ο πατέρας του Γιαζάν δείχνει πλάνα από όταν το παιδί ήταν υγιές, συγκρίνεται με την εικόνα του πριν πεθάνει, και προκάλεσε διεθνή συγκίνηση για την ανικανότητα πρόσβασης σε βασικές ανάγκες (Πηγή).

Η παρακάτω εικόνα, του Μοχάμεντ Αλ-Ματούκ (Mohammed Zakariya Ayyoub al-Matouq), δείχνει ένα εξαιρετικά αδυνατισμένο μωρό περίπου 18 μηνών με πλαστική σακούλα αντί για πάνα, κρατούμενο στην αγκαλιά της μητέρας του, δημοσιεύθηκε ευρέως σε διεθνή ΜΜΕ, όπως η New York Times, προκαλώντας παγκόσμια συγκίνηση. Ενώ υπήρχαν αναφορές για εγκεφαλική παράλυση, οι γιατροί στο νοσοκομείο όπου νοσηλεύτηκε, ανέφεραν ότι η πτώση βάρους του οφείλεται κυρίως σε οξύ υποσιτισμό, και όχι μόνο στα προϋπάρχουσα προβλήματα υγείας . Η αρχική κατάσταση (συγγενείς διαταραχές, μυϊκή ατροφία) δεν επηρέασε σημαντικά το βάρος του μέχρι την εγκατάλειψη των διατροφικών συμπληρωμάτων λόγω της έλλειψης πόρων (Πηγή).

Τα παιδιά με εγκεφαλική παράλυση βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο υποσιτισμού λόγω διαφόρων ιατρικών παραγόντων. Η δυσφαγία (δυσκολίες κατάποσης) επηρεάζει τους μύες που εμπλέκονται στο μάσημα, την κατάποση και την πρόσληψη τροφής, ενώ παράλληλα αυτά τα παιδιά έχουν αυξημένες θερμιδικές ανάγκες, καθώς μερικά χρειάζονται έως και 20% περισσότερες θερμίδες λόγω αυξημένου μυϊκού τόνου. Επιπρόσθετα, αντιμετωπίζουν επιπλοκές διατροφής, όπως γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, κίνδυνο αναρρόφησης και δυσκολία αυτοδιατροφής, ενώ έχουν ειδικές διατροφικές απαιτήσεις που περιλαμβάνουν την ανάγκη για συγκεκριμένες συστάσεις τροφίμων και διατροφικά συμπληρώματα (Πηγή).

Παραδείγματα παιδιών με εγκεφαλική παράλυση που έχουν που έχουν δημοσιευτεί σε διεθνή μέσα ενημέρωσης και ανθρωπιστικές οργανώσεις είναι: Γκαζάλ (Ghazal), Γιούσεφ (Yousef), Αμίρ (Amir), Μουχαμάντ (Muhammad), Οσμάν (Osman), Λάρα (Lara) (Πηγή 1, Πηγή 2).  Καμία φωτογραφία από αυτά τα παιδια δεν εχει βρίσκεται στο κολάζ φωτογραφιών που κυκλοφορεί με τον τιτλο “Gaza is being exterminated”. Χρησιμοποιώντας τη λειτουργία αντίστροφης αναζήτησης εικόνων της εφαρμογής Yandex, αναγνωρίσαμε τις 11 από τις 16 φωτογραφίες που περιλαμβάνονται στο κολάζ. Πρόκειται για τεκμηριωμένες περιπτώσεις θυμάτων υποσιτισμού στη Γάζα, χωρίς να υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες που να υποδεικνύουν ότι έπασχαν από άλλες παθολογικές καταστάσεις ή εγκεφαλική παράλυση (Πηγή).

Τα ισραηλινά νοσοκομεία έχουν στο παρελθόν θεραπεύσει παιδιά από την Παλαιστίνη με σοβαρές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένης της εγκεφαλικής παράλυσης. Το 2015, τα αδέλφια Χαμντάν από τη Γάζα έλαβαν τακτική θεραπεία διάλυσης στο Rambam Health Care Campus στη Χάιφα (Πηγή).

Από το 2024 μέχρι και σήμερα όμως ελάχιστα άρρωστα και τραυματισμένα παιδια από τη Γάζα έχουν λάβει άδεια εξόδου για ιατρική θεραπεία. Οι περισσότερες αιτήσεις απορρίπτονται ή καθυστερούν επ’ αόριστον, με αποτέλεσμα παιδιά να χάνουν τη ζωή τους ενώ περιμένουν την έγκριση για ιατρική εκκένωση (Πηγή). Οι ισραηλινές αρχές είναι αυτές που ελέγχουν και εγκρίνουν τις συνοριακές άδειες και τις ιατρικές εκκενώσεις από τη Γάζα. Δεν εντοπίζονται αξιόπιστα στοιχεία που να αποδίδουν σε πρακτικές της Χαμάς την παρεμπόδιση εξόδου παιδιών με αναπηρίες για ιατρική περίθαλψη (Πηγή 1, Πηγή 2)

Θάνατοι και Επιθέσεις σε Κέντρα Διανομής Ανθρωπιστικής Βοήθειας

Από τα τέλη Μαΐου 2025, έχει καταγραφεί μεγάλος αριθμός θανάτων και τραυματισμών μεταξύ αμάχων που επιχειρούν να παραλάβουν ανθρωπιστική βοήθεια από τα κέντρα διανομής της Gaza Humanitarian Foundation (GHF), τα οποία λειτουργούν υπό ισραηλινό και αμερικανικό έλεγχο (Πηγή).

Σύμφωνα με έρευνα της Haaretz, ανώνυμοι Ισραηλινοί στρατιώτες και αξιωματικοί κατέθεσαν ότι έλαβαν ρητές εντολές να πυροβολούν εναντίον πλήθους αμάχων που αναμένουν σε ουρές για ανθρωπιστική βοήθεια, παρότι οι πολίτες αυτοί “δεν αποτελούσαν απειλή”. Οι μαρτυρίες περιγράφουν ένα “πεδίο εκτελέσεων” με θανάτους που κυμαίνονται “από έναν έως πέντε ανθρώπους καθημερινά” υπό την παρουσία στρατιωτικών δυνάμεων εξοπλισμένων με βαρέα όπλα, συμπεριλαμβανομένων πολυβόλων, εκτοξευτών χειροβομβίδων και όλμων. Αντί για τη χρήση συμβατικών μέσων καταστολής πλήθους, όπως δακρυγόνα, εφαρμόστηκαν αποκλειστικά πυρά ευθείας βολής. Η ισραηλινή εφημερίδα έχει χαρακτηρίσει την έμφαση που δίνει το Ισραήλ στην ανθρωπιστική βοήθεια ως στρατηγική διατήρησης της διεθνούς υποστήριξης και νομιμότητας για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, χωρίς να παρέχεται ουσιαστική προστασία στον πληθυσμό της Γάζας (Πηγή).

Η διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας παρέχεται μόνο σε περιορισμένα κέντρα υπό αυστηρή στρατιωτική επιτήρηση, όπου πλήθη απελπισμένων αμάχων, κυρίως γυναίκες και παιδιά, συσσωρεύονται σε κάθε διάθεση βοήθειας. Η κατάσταση έχει εκτοξευτεί σε επικίνδυνα επίπεδα, καθώς από τον Ιούνιο έως τον Ιούλιο 2025 τεκμηριώθηκαν περιστατικά όπου γυναίκες που περίμεναν σε διανομές που προορίζονταν αποκλειστικά για γυναίκες έπεσαν νεκρές από πυρά ισραηλινών στρατιωτών, ενώ παράλληλα πολλοί άμαχοι υφίστανται σοβαρούς τραυματισμούς από άμεση στοχοποίηση καθώς επιχειρούν να φτάσουν στα σημεία διανομής (Πηγή).

Οι καταγεγραμμένοι θάνατοι αμάχων που περίμεναν για να παραλάβουν τρόφιμα υπερβαίνουν τους 1.054 από τα τέλη Μαΐου 2025, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ. Οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ο ΟΗΕ χαρακτηρίζουν αυτή τη στρατηγική ως “εγκληματική” και την καταγγέλλουν ως παραβίαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου (Πηγή). Το Ισραηλινό στρατιωτικό επιτελείο αρνείται επίσημα την ύπαρξη τέτοιων εντολών, ωστόσο ανακοίνωσε διερεύνηση των περιστατικών (Πηγή).

Συμπέρασμα

Ο λιμός στη Γάζα δεν περιορίζεται σε παιδιά με αναπηρίες ή προβλήματα υγείας, αν και αυτά τα παιδιά στη Γάζα συχνά δεν έχουν πρόσβαση στην ιατρική φροντίδα που χρειάζονται, κυρίως λόγω της κατάρρευσης του υγειονομικού συστήματος, των περιορισμών στις μετακινήσεις για ιατρικούς λόγους και τις καθυστερήσεις εκ μέρους των Ισραηλινών. Εντούτοις, η κρίση υποσιτισμού είναι πραγματική και αφορά μεγάλο μέρος του πληθυσμού, όπως έχουν τεκμηριώσει διεθνείς οργανισμοί. Δεν υπάρχουν στοιχεία για το ότι τα παιδιά στη φωτογραφία έχουν κάποιο πρόβλημα υγείας ούτε για το ότι η Χαμάς εμποδίζει παιδιά με προβλήματα από το να εξασφαλίσουν ιατρική βοήθεια. 

Η φωτογραφία που απεικονίζει πυροσβέστες να έχουν διασώσει εικόνα της Παναγίας προέρχεται από τη Σερβία και όχι από την Κύπρο 

0

Ισχυρισμός:Από την πυρκαγιά που μαίνεται ακομα  μια συγκλονιστική φωτογραφία,  κάηκε ολοσχερώς το σπιτι και σώθηκε η εικόνα της Παναγίας. Παναγία του Κύκκου μου, βάλε το χερι σου,  όχι άλλα κακά, προστατευσε όλο τον κόσμο απ τις φωτιές.”

Συμπέρασμα: Η φωτογραφία τραβήχτηκε στη Ρούμα της Σερβίας στις 7 Ιουλίου 2023 και δεν έχει καμία σχέση με τις κυπριακές πυρκαγιές.

Κατά τη διάρκεια των καταστροφικών πυρκαγιών που έπληξαν την Κύπρο στις 23 Ιουλίου 2025, με δύο νεκρούς και εκτεταμένες καταστροφές στην επαρχία Λεμεσού, άρχισε να διαδίδεται στα κοινωνικά δίκτυα (πχ. εδώ και εδώ) μια φωτογραφία δείχνει δύο πυροσβέστες να στέκονται πάνω σε καμένα ξύλινα δοκάρια, με τον έναν να κρατά ψηλά μια εικόνα της Παναγίας. Ο ισχυρισμός που συνοδεύει τη φωτογραφία υποστηρίζει ότι αυτή προέρχεται από τις φωτιές στην Κύπρο.

Τι ισχύει

Στις 23 Ιουλίου 2025,   ξέσπασε τεράστια πυρκαγιά στην επαρχία Λεμεσού, με δύο νεκρούς, δεκάδες καμένα σπίτια και μαζικές εκκενώσεις χωριών (Λόφου, Σουνίου – Ζανακιά, Μονάγρι, Μαλλιά κ.ά.). 

Η διαδεδομένη εικόνα με τους δύο πυροσβέστες που κρατούν βυζαντινή εικόνα Παναγίας επάνω σε καμένα δοκάρια δεν προέρχεται από τις φετινές φωτιές της Κύπρου. Η φωτογραφία αυτή έχει πρωτοδημοσιευθεί τον Ιούλιο του 2023 στη Σερβία, από πυρκαγιά στη Ρούμα (νομός Βοϊβοντίνας), σε οίκημα-ενοριακό διαμέρισμα κάτω από το ιερό ναό Silaska Svetog Duha. Οι πυροσβέστες βρήκαν την εικόνα μέσα στα ερείπια και την ανύψωσαν για φωτογράφιση. Η πρώτη δημόσια ανάρτηση προέρχεται από τον λογαριασμό @192_rs στο Instagram (7 Ιουλίου 2023). Το κτίριο στέγαζε παιδικό κατάστημα στο ισόγειο και ενοριακή κατοικία δύο ιερέων στον επάνω όροφο, κάτω από την εκκλησία Hram Silaska Svetog Duha (Εκκλησία της Καθόδου του Αγίου Πνεύματος).

Σερβικά μέσα ενημέρωσης όπως το Telegraf.rs και το Blic.rs αναδημοσίευσαν την ιστορία με λεπτομερείς περιγραφές του περιστατικού. Η εικόνα της Παναγίας βρέθηκε σχεδόν ανέπαφη μέσα στα ερείπια και φωτογραφήθηκε από τους Σέρβους πυροσβέστες πριν παραδοθεί στους κληρικούς.

Συμπέρασμα

Ο ισχυρισμός ότι η φωτογραφία με τους πυροσβέστες και την εικόνα της Παναγίας προέρχεται από τις πυρκαγιές στην Κύπρο του Ιουλίου 2025 είναι ψευδής. Η φωτογραφία τραβήχτηκε στη Ρούμα της Σερβίας στις 7 Ιουλίου 2023 και έχει αναδημοσιευθεί παραπλανητικά σε πολλές περιπτώσεις καταστροφικών πυρκαγιών.

Η συνεισφορά της Ισραηλινής αεροπορίας στην πυρόσβεση παρουσιάστηκε με ελλιπές περιεχόμενο

ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΣ: Για το θεαθήναι η ισραηλινή βοήθεια στις πυρκαγιές – Από μία ρίψη και έφυγαν.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Η ισραηλινή αεροπορική συνδρομή στις πυρκαγιές της Κύπρου περιλάμβανε επιχειρησιακές ρίψεις 35 τόνων επιβραδυντικού υλικού, το οποίο αποτελεί ένα από τα πιο διαδεδομένα μέσα για την πρόληψη της εξάπλωσης των πυρκαγιών παγκοσμίως και η χρήση του απαιτεί ειδικό σχεδιασμό. Η αποστολή ήταν σύντομη αλλά στοχευμένη, βασισμένη στις τεχνικές δυνατότητες του τύπου αεροσκάφους (C-130J με σύστημα CAFFS), και φαίνεται να συνέβαλε αποφασιστικά στην οριοθέτηση της εξάπλωσης της φωτιάς.

Ο ισχυρισμός ξεκίνησε από το dialogos.com.cy, και κατόπιν αναπαράχθηκε από ιστοσελίδες όπως katenatsio.com, match.cy, cyprusnews.eu, και σε αναρτήσεις στο Facebook (εδώ και εδώ) και στο X/Twitter.

Τι γνωρίζουμε

Οι πυρκαγιές στην Κύπρο, και συγκεκριμένα στην ορεινή Λεμεσό και την Πάφο, έχουν προκαλέσει εκτεταμένες καταστροφές. Ξεκίνησαν την Τετάρτη, 23 Ιουλίου 2025, υπό συνθήκες καύσωνα και ισχυρούς ανέμους που δυσχέραναν τις προσπάθειες κατάσβεσης. Σύμφωνα με τις αναφορές, η πυρκαγιά στη Λεμεσό έχει κάψει περίπου 100-125 τετραγωνικά χιλιόμετρα, καταστρέφοντας δασικές εκτάσεις, γεωργικές καλλιέργειες, σπίτια και υποστατικά, ενώ τουλάχιστον δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, εγκλωβισμένοι σε όχημα κοντά στον δρόμο Μοναγρίου-Άλασσας. Δεκάδες κοινότητες εκκενώθηκαν, και υπάρχουν αναφορές για τουλάχιστον 10 τραυματίες, εκ των οποίων δύο σε σοβαρή κατάσταση.

Στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών στην Κύπρο έχουν χρησιμοποιηθεί διάφορα εναέρια μέσα για την κατάσβεση. Τουλάχιστον 13 αεροσκάφη και ελικόπτερα από Ελλάδα, Αίγυπτο, Ιορδανία, Ισραήλ, Ισπανία, Λίβανο και από τις Βρετανικές βάσεις, συνέβαλαν στις προσπάθειες κατάσβεσης.

Δύο αεροσκάφη C-130J Super Hercules της Ισραηλινής Πολεμικής Αεροπορίας (IAF), από την 103η Μοίρα, έριξαν περισσότερους από 35 τόνους επιβραδυντικού υλικού (fire retardant) πάνω από τις πυρκαγιές στην περιοχή της Λεμεσού στις 24 Ιουλίου 2025, για σταθερότητα στην οριοθέτηση. Η απόφαση λήφθηκε κατόπιν εντολής του Υπουργού Εξωτερικών Gideon Sa’ar. Το επιβραδυντικό υλικό χρησιμοποιείται διεθνώς στην κατάσβεση των πυρκαγιών και αποτελεί σύμφωνα με την εφημερίδα Πολίτης “ένα από τα πιο διαδεδομένα μέσα πρόληψης της εξάπλωσης των πυρκαγιών παγκοσμίως”. Τα επιβραδυντικά υλικά είναι ειδικά διαμορφωμένα χημικά προϊόντα βασισμένα σε φωσφορικά άλατα αμμωνίου, τα οποία δημιουργούν προστατευτικές ζώνες μπροστά από το μέτωπο της φωτιάς ώστε να έχουν χρόνο οι επίγειες δυνάμεις να παρέμβουν. Η χρήση της μεθόδου αυτής, σύμφωνα με την εφημερίδα Φιλελεύθερος, χρησιμοποιείται σε περιοχές υψηλής περιβαλλοντικής αξίας και απαιτεί ειδικό σχεδιασμό ώστε να προστατεύονται τα τοπικά οικοσυστήματα από τις επιπτώσεις της χρήσης της. Με άλλα λόγια, απαιτείται εξειδίκευση και εκπαίδευση για τη χρήση των εν λόγω υλικών.

Τα ισραηλινά αεροσκάφη αφίχθησαν στην Κύπρο λίγο μετά τις 21:00 και, αφού πραγματοποίησαν δοκιμαστικές διελεύσεις, εκτέλεσαν δύο ρίψεις το καθένα στις 22:15 και 22:30, σε σημεία που είχαν υποδειχθεί από τις κυπριακές αρχές. Μετά την ολοκλήρωση της αποστολής, επέστρεψαν στο Ισραήλ.

Τα ισραηλινά αεροσκάφη C-130J-30 που χρησιμοποιήθηκαν στις πυρκαγιές της Κύπρου το 2025 λειτουργούν με το σύστημα Guardian Containerized Aerial Fire Fighting System (CAFFS) της Caylym, το οποίο δεν απαιτεί μετατροπές. Πρόκειται για ειδικά χάρτινα δοχεία (Guardian) γεμάτα με νερό ή επιβραδυντικό υλικό που φορτώνονται σε παλέτες στο εσωτερικό του αεροσκάφους και ρίχνονται από τη ράμπα φορτοεκφόρτωσης στο πίσω μέρος του αεροσκάφους. Τα συγκεκριμένα αεροσκάφη θα πρέπει να επιστρέψουν στη βάση τους, διότι δεν είναι δυνατό να ανεφοδιαστούν από κάπου αλλού, ούτε φυσικά κάνουν υδροληψίες για να ανεφοδιαστούν από τη θάλασσα, όπως για παράδειγμα τα αεροσκάφη Canadair CL-215/415. Το συγκεκριμένο είδος αποστολής δεν είναι συνεχούς κύκλου ρίψεων, όπως συμβαίνει με αεροσκάφη τύπου Canadair.

Ακολουθούν δυο βίντεο από την επιχείρηση των ισραηλινών C-130 στις φωτιές της Κύπρου και μια παλαιότερη φωτογραφία που δείχνει στην πράξη πως γίνεται η ρίψη του επιβραδυντικού υγρού.

Συμπέρασμα

Η ισραηλινή αεροπορική συνδρομή στις πυρκαγιές της Κύπρου περιλάμβανε επιχειρησιακές ρίψεις 35 τόνων επιβραδυντικού υλικού, το οποίο αποτελεί ένα από τα πιο διαδεδομένα μέσα για την πρόληψη της εξάπλωσης των πυρκαγιών παγκοσμίως και η χρήση του απαιτεί ειδικό σχεδιασμό. Η αποστολή ήταν σύντομη αλλά στοχευμένη, βασισμένη στις τεχνικές δυνατότητες του τύπου αεροσκάφους (C-130J με σύστημα CAFFS), και φαίνεται να συνέβαλε αποφασιστικά στην οριοθέτηση της εξάπλωσης της φωτιάς.

Όχι, η νηστεία και η αποχή από κρέας και ζάχαρη δεν μπορούν να θεραπεύσουν τον καρκίνο

Ισχυρισμός: Η νηστεία και η αποχή από το κρέας και τη ζάχαρη μπορούν να θεραπεύσουν τον καρκίνο.

Συμπέρασμα: Ο καρκίνος δεν θεραπεύεται με νηστεία, αποχή από το κρέας ή προσευχή – αυτές μπορεί να έχουν ψυχολογικά ή διατροφικά οφέλη, αλλά δεν υποκαθιστούν την επιστημονικά τεκμηριωμένη ιατρική θεραπεία. Η διάδοση τέτοιων “συνταγών” είναι παραπλανητική και δυνητικά επικίνδυνη.

Τις τελευταίες ημέρες κυκλοφορεί ευρέως στα κοινωνικά δίκτυα ένα post που ισχυρίζεται πως ο καρκίνος μπορεί να θεραπευτεί με αποχή από κρέας και ζάχαρη, καθώς και από νηστεία και προσευχή. Το μήνυμα παρουσιάζεται με θρησκευτικό ένδυμα και φορτισμένη γλώσσα, ωστόσο οι ισχυρισμοί του δεν βασίζονται στην ιατρική επιστήμη και μπορεί να αποβούν επικίνδυνοι για ασθενείς που αναζητούν ελπίδα.

Τι ισχύει 

Το κείμενο είναι μια συλλογή θρησκευτικών και παραθρησκευτικών πρακτικών, προερχόμενη, όπως φαίνεται, από το ρουμανικό θρησκευτικό περιοδικό ATITUDINI (τεύχος 74), το οποίο εκδίδεται από τη Μονή Πέτρα Κραϊούλου (Petru Vodă), γνωστή για τις αυστηρές πνευματικές της θέσεις. Το περιοδικό ATITUDINI είναι γνωστό για τη δημοσίευση ομιλιών, επιστολών και οδηγιών από Ρουμάνους γέροντες, ιδίως του π. Ιουστίνου Πίρβου. Ο π. Ιουστίνος Πίρβου (Părintele Iustin Pârvu) (1919–2013) ήταν ένας από τους πιο γνωστούς και σεβαστούς Ορθόδοξους γέροντες της Ρουμανίας στον 20ό και 21ο αιώνα.

Ισχυρισμός 1: «Σταμάτα να τρως κρέας – οι όγκοι τρέφονται με πρωτεΐνες»

Οι καρκινικοί όγκοι δεν “τρέφονται” με πρωτεΐνες. Όπως όλα τα κύτταρα, χρειάζονται ενέργεια (κυρίως γλυκόζη) για να αναπτυχθούν. Οι πρωτεΐνες είναι απαραίτητες για τον οργανισμό – όχι μόνο για τους όγκους. Η αποχή από πρωτεΐνη μπορεί να οδηγήσει σε μυϊκή εξάντληση, καχεξία και να εξασθενήσει το ανοσοποιητικό σύστημα, κάτι επικίνδυνο για τους καρκινοπαθείς. Υπερκατανάλωση κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος πάνω από 3-4 φορές τη βδομάδα ίσως να προκαλέσει αυξημένη συσχέτιση με καρκίνο (Πηγή 1, Πηγή 2, Πηγή 3)

Ισχυρισμός 2: «Μην πίνεις ανθρακούχα και γλυκαντικά – τα σάκχαρα τρέφουν τον καρκίνο»

Ο καρκίνος χρησιμοποιεί γλυκόζη (σάκχαρα) για ενέργεια, αλλά το ίδιο κάνουν και όλα τα υγιή κύτταρα του σώματος. Το να κόψεις τη ζάχαρη εντελώς δεν σταματά τον καρκίνο. Αντίθετα, μπορεί να οδηγήσει σε υπογλυκαιμία και αδυναμία. Μια ισορροπημένη διατροφή είναι πολύ πιο ωφέλιμη. Το γεγονός ότι τα καρκινικά κύτταρα καταναλώνουν περισσότερη γλυκόζη είναι γνωστό ως φαινόμενο Warburg, όχι όμως ότι η πρόσληψη ζάχαρης διευκολύνει την ανάπτυξη του όγκου. Σύμφωνα με την Cancer Research UK και άλλους οργανισμούς, δεν υπάρχει επιστημονική απόδειξη ότι η κατανάλωση ζάχαρης επιταχύνει την ανάπτυξη του καρκίνου ή ότι μια “δίαιτα χωρίς ζάχαρη” θεραπεύει την ασθένεια (Πηγή 1, Πηγή 2, Πηγή 3).

Ισχυρισμός 3: «Η νηστεία και η προσευχή ενεργοποιούν ένα ένζυμο που σκοτώνει τον καρκίνο»

Δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη ότι προσευχή ή νηστεία προκαλεί την εμφάνιση «ενζύμου ή ορμόνης» που καταστρέφει καρκινικά κύτταρα. Η διαλειμματική νηστεία (π.χ. 12-16 ώρες) μελετάται για ορισμένα μεταβολικά οφέλη, αλλά δεν αποτελεί θεραπεία για τον καρκίνο. Η προσευχή μπορεί να βοηθήσει ψυχολογικά, αλλά δεν αντικαθιστά τη χημειοθεραπεία, την ακτινοβολία ή άλλες θεραπείες. (Πηγή 1, Πηγή 2). Η θέση της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι ότι η προσευχή και η νηστεία δεν υποκαθιστούν την ιατρική φροντίδα, αλλά συνυπάρχουν μαζί του ως άρρηκτο και θεολογικά θεμιτό μέρος της συνολικής προσέγγισης της υγείας (Πηγή 1, Πηγή 2).

Η παραπληροφόρηση για τον καρκίνο είναι εξαιρετικά επικίνδυνη, καθώς τέτοιου είδους αναρτήσεις συχνά προσφέρουν ψεύτικες ελπίδες σε ευάλωτους ανθρώπους, ενδέχεται να οδηγήσουν ασθενείς να διακόψουν επιστημονικά τεκμηριωμένες θεραπείες, προβάλλουν θαυματουργικές λύσεις χωρίς καμία αποδεικτική βάση και χρησιμοποιούν θρησκευτική ρητορική για να γίνουν πιο πειστικές. Αυτό που μπορεί πραγματικά να βοηθήσει είναι μια ισορροπημένη διατροφή καθοδηγούμενη από ογκολόγο ή διατροφολόγο, η συμμόρφωση με ιατρικά πρωτόκολλα, όπως η χημειοθεραπεία και η ανοσοθεραπεία, καθώς και η συναισθηματική και πνευματική στήριξη από οικογένεια, επαγγελματίες ψυχικής υγείας ή θρησκευτικούς λειτουργούς — όχι όμως ως υποκατάστατο της ιατρικής θεραπείας.

Συμπέρασμα 

Ο καρκίνος δεν θεραπεύεται με νηστεία, αποχή από το κρέας ή προσευχή – αυτές μπορεί να έχουν ψυχολογικά ή διατροφικά οφέλη, αλλά δεν υποκαθιστούν την επιστημονικά τεκμηριωμένη ιατρική θεραπεία, και η διάδοση τέτοιων “συνταγών” είναι παραπλανητική και δυνητικά επικίνδυνη.