Το Fact Check Cyprus ανακοινώνει ότι είναι πλέον επίσημα μέλος του European Fact-Checking Standards Network (EFCSN)! Η ενταξή μας στο EFCSN αποτελεί μία μεγάλη επιτυχία και δικαίωση των στόχων και των προσπαθειών μας, και επιβεβαιώνει τη δέσμευσή μας για ανεξάρτητη, διαφανή και αυστηρή επαλήθευση γεγονότων, ενισχύοντας τον ρόλο μας στην καταπολέμηση της παραπληροφόρησης. Η συμμετοχή μας στο EFCSN σημαίνει ότι τηρούμε τα υψηλότερα δημοσιογραφικά και ηθικά πρότυπα, διασφαλίζοντας ότι η δουλειά μας συνεχίζει να υπηρετεί το κοινό με ακρίβεια, ακεραιότητα και υπευθυνότητα.
Για να αναγνωριστεί ένας οργανισμός ως επιβεβαιωμένο μέλος του European Fact–Checking Standards Network (EFCSN), πρέπει να τηρεί αυστηρά μεθοδολογικά και ηθικά κριτήρια, καθώς και πρότυπα διαφάνειας , όπως ορίζονται στον Κώδικα Δεοντολογίας του EFCSN. Συγκεκριμένα, οι οργανισμοί επαλήθευσης γεγονότων πρέπει να συμμορφώνονται πλήρως με τα πρότυπα του EFCSN. Μετά την έγκριση, τα μέλη πρέπει να αναγνωρίζουν δημόσια το καθεστώς τους και να παρέχουν σύνδεσμο προς την εγκεκριμένη αίτησή τους. Οι επιβεβαιωμένοι οργανισμοί καταχωρούνται στον ιστότοπο του EFCSN, ενώ και οι μητρικοί οργανισμοί πρέπει να τηρούν τις γενικές ηθικές αρχές του Κώδικα.
Όσον αφορά τη μεθοδολογία τους, οι οργανισμοί πρέπει να επικεντρώνονται σε θέματα δημόσιου ενδιαφέροντος και να ακολουθούν σαφή και διαφανή μεθοδολογία. Η μεθοδολογία πρέπει να είναι δημόσια προσβάσιμη, περιγράφοντας πώς επιλέγονται, ερευνώνται και βαθμολογούνται οι ισχυρισμοί. Επιπλέον,το κοινό πρέπει να έχει τη δυνατότητα να υποβάλλει ισχυρισμούς προς επαλήθευση μέσω ενός δημόσιου καναλιού επικοινωνίας.
Οι αξιολογήσεις πρέπει να βασίζονται σε αντικειμενικά αποδεικτικά στοιχεία, χρησιμοποιώντας τα ίδια κριτήρια για όλους τους ισχυρισμούς, ανεξαρτήτως πηγής. Τα ευρήματα πρέπει να υποστηρίζονται από τουλάχιστον δύο ανεξάρτητες και αξιόπιστες πηγές, εκτός εάν υπάρχει μόνο μία σχετική πηγή. Οι πηγές πρέπει να κατονομάζονται, εκτός εάν υπάρχει κίνδυνος ασφαλείας, ενώ οι ανώνυμες πηγές πρέπει να επιβεβαιώνονται από άλλες επώνυμες πηγές ή αποδεικτικά στοιχεία.
Σε περίπτωση που χρειαστεί να χρησιμοποιηθούν γνώμες ειδικών, πρέπει να περιλαμβάνεται αξιολόγηση της αξιοπιστίας τους στο σχετικό αντικείμενο. Όλες οι επαληθεύσεις πρέπει να υποβάλλονται τουλάχιστον σε έναν γύρο επιμέλειας από κάποιον άλλο εκτός του συγγραφέα πριν από τη δημοσίευση. Τέλος, τα πορίσματα πρέπει να παρουσιάζονται με ουδέτερη, ακριβή και τεκμηριωμένη γλώσσα, χωρίς υπερβολές ή συναισθηματική φόρτιση.
Οι οργανισμοί επαλήθευσης που συμμετέχουν στο EFCNS πρέπει να εξασφαλίζουν την αμεροληψία και την ακεραιότητά τους. Συγκεκριμένα, πρέπει είναι πολιτικά ανεξάρτητοι και να μην υποστηρίζουν πολιτικά κόμματα ή υποψηφίους. Δεν πρέπει να επικεντρώνονται υπέρμετρα σε ένα συγκεκριμένο πολιτικό κόμμα ή ιδεολογικό χώρο, ενώ απαγορεύεται το προσωπικό τους να κατέχει ενεργούς ρόλους σε πολιτικά κόμματα ή κυβερνητικές θέσεις. Οι εσωτερικές πολιτικές των οργανισμών απαγορεύουν κομματικές δηλώσεις ή αποδοχή δώρων που επηρεάζουν την αντικειμενικότητα. Οι οργανισμοί μπορούν να υποστηρίζουν μόνο ζητήματα που σχετίζονται με την επαλήθευση γεγονότων, με τρόπο που δεν θέτει σε κίνδυνο την ανεξαρτησία τους.
Κατά την επαλήθευση γεγονότων,οι οργανισμοί οφείλουν να προστατεύουν την ιδιωτικότητα και την ασφάλεια των ατόμων, ειδικά των ανηλίκων και όσων κινδυνεύουν. Δεν πρέπει να αποκαλύπτουν αδικαιολόγητα την ταυτότητα ιδιωτών που διαδίδουν παραπληροφόρηση, ενώ οι σημαντικοί εμπλεκόμενοι σε μια επαλήθευση πρέπει να έχουν δικαίωμα απάντησης. Από την άλλη, οσον αφορά τους εργαζόμενους στον οργανισμό, είναι σημαντικό να εφαρμόζονται μέτρα προστασίας του προσωπικού από παρενόχληση και ψυχολογική καταπόνηση.
Πολιτικές υπάρχουν και όσον αφορά λάθη ή διορθώσεις στον έλεγχο γεγονότων. Τα λάθη πρέπει να διορθώνονται άμεσα και να επισημαίνονται ξεκάθαρο στο αρχικό άρθρο. Οι σημαντικές διορθώσεις πρέπει να εξηγούνται και να δημοσιοποιούνται από τα ίδια κανάλια που χρησιμοποιήθηκαν για την αρχική δημοσίευση. Οι οργανισμοί πρέπει να έχουν μια δημόσια διαθέσιμη πολιτική διορθώσεων και να τηρούν αρχείο διορθώσεων, ενώ το ίδιο το κοινό πρέπει να έχει άμεσο κανάλι υποβολής αιτημάτων για διόρθωση.
Σημαντικό στοιχείο όσον αφορά τους συμμετέχοντες οργανισμούς είναι η διαφάνειαστη νομική δομή, τη διακυβέρνηση και την ιδιοκτησία τους (συμπεριλαμβανομένων μετόχων με πάνω από 5%), τα οποία πρέπει να βρίσκονται δημόσια διαθέσιμα. Τα ονόματα και τα επαγγελματικά προφίλ των διευθυντών και αρθρογράφων πρέπει επίσης να είναι διαθέσιμα. Τέλος,πρέπει να δημοσιεύονται οι καταστατικές αρχές και ο κώδικας δεοντολογίας του οργανισμού.
Παράλληλα,οι οργανισμοί πρέπει να δημοσιοποιούν όλες τις πηγές χρηματοδότησης που συνεισφέρουν 1% ή €5.000+ στον προϋπολογισμό τους. Πρέπει να δημοσιεύεται αναφορά των κυριότερων πηγών χρηματοδότησης, ιδίως εκείνων που ενδέχεται να προκαλέσουν σύγκρουση συμφερόντων (π.χ. κρατικές ή εταιρικές επιχορηγήσεις), ενώ πρέπει να επιβεβαιώνεται ότι το περιεχόμενο επαλήθευσης δεν είναι χορηγούμενο. Αυτά τα στοιχεία περιλαμβάνουν πέρα από τα χρήματα και οποιαδήποτε σημαντική εξωτερική οικονομική υποστήριξη (π.χ. λογισμικό, εργαλεία).
Με την τήρηση αυτών των κριτηρίων, οι οργανισμοί επαλήθευσης διασφαλίζουν την ακρίβεια, τη διαφάνεια και την ανεξαρτησία τους, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη του κοινού στη δουλειά τους. Ένα τεράστιο ευχαριστώ στην ομάδα μας, στους υποστηρικτές και στους συνεργάτες μας που ήταν δίπλα μας σε αυτό το ταξίδι. Μαζί, ενισχύουμε τη μάχη για ακρίβεια στην πληροφορία!
