Ισχυρισμοί: “Tα εμβόλια Covid μπορεί να προκαλέσουν βιολογικές αλλοιώσεις στο σώμα” και “ανακαλύφθηκε νέα πάθηση που συνδέεται με τα εμβόλια mRNA κατά του Covid-19.”
Συμπέρασμα: Οι παραπάνω ισχυρισμοί αναφέρονται στο αποκαλούμενο Σύνδρομο Μετά τον Εμβολιασμό (ΣΜΕ), μια κατάσταση που έχει συμπτώματα παρόμοια με την Long COVID και είναι εξαιρετικά σπάνια. Τα επιστημονικά δεδομένα που υποστηρίζουν την ύπαρξη του ΣΜΕ ως διακριτή κλινική οντότητα σχετιζόμενη με τα εμβόλια παραμένουν ανεπαρκή. Η σύγχρονη επιστημονική έρευνα τονίζει την αναγκαιότητα εκτενέστερων, αξιόπιστων μελετών που έχουν αξιολογηθεί από ομότιμους ειδικούς για την πληρέστερη διερεύνηση των σπάνιων αναφερόμενων περιστατικών.
Πρόσφατες συζητήσεις σχετικά με το αποκαλούμενο ‘Σύνδρομο Μετά τον Εμβολιασμό’ (ΣΜΕ) έχουν εγείρει ανησυχίες σχετικά με χρόνια συμπτώματα που φέρεται να συνδέονται με τα εμβόλια κατά της COVID-19. Αρκετές ιστοσελίδες επιχειρούν να διαστρεβλώσουν τα αποτελέσματα επιστημονικών μελετών με στόχο τον εκφοβισμό του κοινού. Ο συγκεκριμένος ισχυρισμός έχει διαδοθεί εκτενώς στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης σε Ελλάδα και Κύπρο, ενώ έχει δημοσιευθεί επανειλημμένα από ιστοσελίδες όπως το Pronews, το οποίο έχει προβεί σε δύο ξεχωριστές δημοσιεύσεις με παραπλανητικούς και ανακριβείς τίτλους: “Έρευνα-σοκ: Ανακαλύφθηκε νέα πάθηση που συνδέεται με τα εμβόλια mRNA κατά του Covid-19!”, στις 25/03/2025 και “Πανεπιστήμιο Γέιλ: Πως τα εμβόλια Covid μπορεί να προκαλέσουν βιολογικές αλλοιώσεις στο σώμα” στις 20/02/2025. Η συγκεκριμένη παραπληροφόρηση έχει διαδοθεί και σε άλλες ιστοσελίδες όπως bankingnews.gr, romioitispolis.gr, triklopodia.gr και dekeleianews.gr.
Τι ισχύει
Το Σύνδρομο Μετά τον Εμβολιασμό (ΣΜΕ) περιγράφει ένα σύνολο χρόνιων συμπτωμάτων, όπως έντονη κόπωση, ζάλη και μειωμένη αντοχή στη σωματική άσκηση, που αναφέρονται από ορισμένα άτομα μετά τη λήψη εμβολίων κατά της COVID-19 (Πηγή 1, Πηγή 2). Το φαινόμενο αυτό δεν είναι καινούριο, καθώς έχει παρατηρηθεί από το 2023, όταν άρθρο στο επιστημονικό περιοδικό Science ανέδειξε την αναδυόμενη αναγνώριση του ΣΜΕ, το οποίο αναφέρεται και ως “Long Vax” επειδή παρουσιάζει συμπτώματα με αυτά της Long COVID. Αν και πρόκειται για πολύ σπάνια κατάσταση σε σύγκριση με την Long Covid, η επιστημονική κοινότητα σταδιακά αναγνωρίζει την ύπαρξή του. Το σύνδρομο μπορεί να εκδηλωθεί με επίμονους πονοκεφάλους, έντονη κόπωση, διαταραχές του καρδιακού ρυθμού και αστάθεια της αρτηριακής πίεσης, ενώ η επιστημονική του διερεύνηση παρουσιάζει προκλήσεις λόγω της σπανιότητάς του και της πολύπλοκης φύσης των συμπτωμάτων του (Πηγή 1, Πηγή 2, Πηγή 3).
Ενώ η εμφάνιση μακροχρόνιων συμπτωμάτων παρόμοιων με αυτών της Long COVID μετά τον εμβολιασμό είναι εξαιρετικά σπάνια, υπάρχει ένας σημαντικός όγκος επιστημονικής βιβλιογραφίας που καταδεικνύει ισχυρή συσχέτιση μεταξύ του εμβολιασμού και της προστασίας από Long COVID. Πολλαπλές μελέτες έχουν τεκμηριώσει ότι τόσο τα πλήρως όσο και τα μερικώς εμβολιασμένα άτομα παρουσιάζουν σημαντικά μειωμένο κίνδυνο ανάπτυξης Long COVID. Συγκεκριμένα, σημαντική επιστημονική έρευνα κατέδειξε ότι οι πλήρως εμβολιασμένοι ασθενείς είχαν 62% μειωμένο κίνδυνο, ενώ οι μερικώς εμβολιασμένοι ασθενείς παρουσίασαν 56% μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης Long COVID συγκριτικά με τα μη εμβολιασμένα άτομα. Εκτεταμένες μετα-αναλύσεις και συστηματικές ανασκοπήσεις (εδώ, εδώ και εδώ) επιβεβαιώνουν πως ο εμβολιασμός συνδέεται με σημαντικά χαμηλότερες πιθανότητες τόσο για κλινική διάγνωση Long COVID όσο και για σοβαρότητα των μακροχρόνιων συμπτωμάτων. Τα επιστημονικά αυτά δεδομένα καταδεικνύουν ξεκάθαρα ότι ο εμβολιασμός όχι μόνο συμβάλλει στην πρόληψη της αρχικής λοίμωξης με COVID-19, αλλά επίσης μειώνει ουσιαστικά τον κίνδυνο και τη σοβαρότητα της Long COVID.
Η μελέτη του Yale (που έφερε πάλι το ΣΜΕ στην επιφάνεια) εντόπισε διαφορές στους πληθυσμούς ανοσοκυττάρων και στα επίπεδα αντισωμάτων σε εμβολιασμένα άτομα που ανέφεραν συμπτώματα ΣΜΕ σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. Ωστόσο, αυτά τα ευρήματα είναι προκαταρκτικά και απαιτούν περαιτέρω επικύρωση, διότι μεταξύ άλλων η συγκεκριμένη μελέτη έχει μικρό δείγμα, αβεβαιότητα σχετικά με προηγούμενη μόλυνση από SARS-CoV-2 και πιθανή σύγχυση συμπτωμάτων από Long Covid. Ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν επανενεργοποίηση αδρανών ιών (π.χ. ιός Epstein-Barr) ή τροποποιημένες ανοσολογικές αποκρίσεις σε άτομα με ΣΜΕ. Αυτοί οι μηχανισμοί δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητοί. Τα συμπτώματα του ΣΜΕ επικαλύπτονται σημαντικά με αυτά της long COVID και άλλες καταστάσεις, όπως το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, καθιστώντας δύσκολη τη διάκριση των αιτιών. Το ΣΜΕ φαίνεται να είναι σπάνιο (0.003%), με τους περισσότερους λήπτες εμβολίων να βιώνουν μόνο ήπιες και προσωρινές παρενέργειες, ενώ μια μετα-ανάλυση του Ιανουαρίου 2025 εκτίμησε μια εμφάνιση του Long COVID στο 36% μεταξύ των ατόμων που είχαν θετικό COVID τεστ.
Συμπέρασμα: Το Σύνδρομο Μετά τον Εμβολιασμό (ΣΜΕ) είναι μια κατάσταση που έχει συμπτώματα παρόμοια με την Long COVID και είναι εξαιρετικά σπάνιο. Τα επιστημονικά δεδομένα που υποστηρίζουν την ύπαρξη του ΣΜΕ ως διακριτή κλινική οντότητα σχετιζόμενη με τα εμβόλια παραμένουν ανεπαρκή. Η σύγχρονη επιστημονική έρευνα τονίζει την αναγκαιότητα εκτενέστερων, αξιόπιστων μελετών που έχουν αξιολογηθεί από ομότιμους ειδικούς για την πληρέστερη διερεύνηση των σπάνιων αναφερόμενων περιστατικών.
