ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΣ: Αν δεν καταλάβουμε ότι ακόμη πληρώνουμε τα γραμμάτια της εν πολλοίς παράνομης διάλυσης της #USSR και ότι ο επί της ουσίας εμφύλιος στην #Ukraine, ενδοουκρανικός, ενδοσλαβικός, ενδοορθόδοξος και φυσικά #NATO-ρωσικός, έχει πολύχρονη ιστορία, τότε δεν έχουμε καταλάβει τίποτε…
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Η Ρωσία έχει αναπτύξει την προπαγανδιστική αφήγηση ότι “η Ουκρανία είναι τεχνητό κράτος”, “η ΕΣΣΔ διαλύθηκε παρανόμως”, και “οι ρωσόφωνοι απειλούνται”. Αυτές οι αφηγήσεις είναι μέρος του πληροφοριακού πολέμου και της αποσταθεροποίησης που επιχειρεί το Κρεμλίνο και στερείται ιστορικής και νομικής βάσης.
Αυτός ο σύνθετος ισχυρισμός βασίζεται σε δύο πυλώνες. Αφενός ότι η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης (ΕΣΣΔ) ήταν παράνομη, και αφετέρου, ότι, κατά συνέπεια, πρώην σοβιετικές δημοκρατίες όπως η Ουκρανία παραμένουν μέρος της Ρωσίας, καθιστώντας τον πόλεμο εμφύλιο και όχι διεθνή σύγκρουση. Ο ισχυρισμός παρουσιάστηκε μέσω δυο αναρτήσεων του δημοσιογράφου και ανταποκριτή στη Μόσχα, Θανάση Αυγερινού, ο οποίος έδωσε πρόσφατα συνέντευξη στην Ευρωβουλευτή Φειδία Παναγιώτου.
Τι ισχύει
Σοβιετική Ένωση διαλύθηκε το 1991, όταν οι ηγέτες της Ρωσίας, Ουκρανίας και Λευκορωσίας υπέγραψαν τις Συμφωνίες του Μπιαλοβέζα (8 Δεκ. 1991), ανακοινώνοντας ότι «η ΕΣΣΔ δεν υφίσταται πλέον». Ακολούθησε το Πρωτόκολλο του Αλμά-Ατά (21 Δεκ. 1991), στο οποίο 11 από τις 15 σοβιετικές δημοκρατίες ίδρυσαν την Κοινοπολιτεία Ανεξαρτήτων Κρατών (CIS). Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, διαμαρτυρήθηκε ότι η διαδικασία ήταν αντισυνταγματική, διότι παρέκαμψε το Σοβιετικό Κοινοβούλιο και δεν έγινε με αναθεώρηση του συντάγματος της ΕΣΣΔ. Αν και η διάλυση δεν ακολούθησε αυστηρά τις συνταγματικές προβλέψεις, τα νέα κράτη προχώρησαν σε δημοψηφίσματα και αναγνωρίστηκαν διεθνώς. Συνεπώς, το επιχείρημα της “παρανομίας” είναι πολιτικό και όχι νομικά δεσμευτικό για τη σημερινή διεθνή τάξη.
Η Ουκρανία ανακήρυξε ανεξαρτησία στις 24 Αυγούστου 1991. Στο δημοψήφισμα της 1ης Δεκεμβρίου 1991, το 92.3% των ψηφοφόρων σε όλη τη χώρα (συμπεριλαμβανομένου του Ντονμπάς και της Κριμαίας) ψήφισε υπέρ της ανεξαρτησίας. Η ανεξαρτησία της Ουκρανίας αναγνωρίστηκε από τη Ρωσία στις 8 Δεκεμβρίου 1991 (και εκ νέου με τη Συνθήκη Φιλίας 1997), τα Ηνωμένα Έθνη (μέλος από το 1991), το ΝΑΤΟ, την Ε.Ε., και δεκάδες άλλα κράτη. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν ανέλαβε τα ηνία της Ρωσίας το 1999, ενώ η πρώτη φορά που φέρεται να αμφισβήτησε επίσημα την ανεξαρτησία της Ουκρανίας, είναι το 2008, σε συνομιλία με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζορτζ Μπους.
Το θέμα της “παράνομης” διάλυσης της ΕΣΣΔ και του “εμφυλίου πολέμου“, ήρθε ξανά στην επικαιρότητα στα τέλη του προηγούμενου, μέσα από δηλώσεις του Άντον Κομπιάκοφ, στενού συμβούλου του Πούτιν. Πρόκειται για μια προπαγανδιστική ρητορική που επανεμφανίστηκε και κυκλοφόρησε διεθνώς (και στο Ελληνόφωνο διαδίκτυο) μέσω φιλορωσικών καναλιών
Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι εμφύλιος ή διεθνής;
Ως εμφύλιος πόλεμος, ορίζεται η σύγκρουση μεταξύ ενόπλων παρατάξεων του ίδιου κράτους. Μια διεθνής σύγκρουση, είναι η ένοπλη σύρραξη μεταξύ δύο ή περισσότερων κρατών. Από το 2014, η Ρωσία υποστήριζε ένοπλες ομάδες σε Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ, ενώ προσάρτησε την Κριμαία με στρατιωτική επέμβαση. Το 2022, η Ρωσία εισέβαλε απευθείας με τακτικό στρατό και βομβαρδισμούς σε όλη την Ουκρανία, χαρακτηριστικό διεθνούς πολέμου, όχι εμφυλίου. Το Καταστατικό του ΟΗΕ (Άρθρο 2) απαγορεύει τη χρήση βίας ενάντια στην κυριαρχία οποιουδήποτε κράτους, ενώ ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός και ο ΟΗΕ, μεταξύ πολλών άλλων, ορίζουν τη σύγκρουση ως εισβολή.
Συμπέρασμα
Η Ρωσία έχει αναπτύξει την προπαγανδιστική αφήγηση ότι “η Ουκρανία είναι τεχνητό κράτος”, “η ΕΣΣΔ διαλύθηκε παρανόμως”, και “οι ρωσόφωνοι απειλούνται”. Αυτές οι αφηγήσεις είναι μέρος του πληροφοριακού πολέμου και της αποσταθεροποίησης που επιχειρεί το Κρεμλίνο και στερείται ιστορικής και νομικής βάσης.
