Ισχυρισμός: Επιδοτούμε τις γεννήσεις μεταναστών, που μπορεί να έφτασαν στην Κύπρο παράνομα, και για τους συμπατριώτες μας εφαρμόζονται ένα σωρό περιοριστικά και ασφυκτικά κριτήρια. Αντί να χρησιμοποιείται ως εργαλείο για την αντιμετώπιση του δημογραφικού κινδύνου, λειτουργεί ως κίνητρο που γεμίζει τους λογαριασμούς αλλοδαπών. Το ΕΛΑΜ κατέθεσε πρόταση νόμου στη Βουλή για να σταματήσει επιτέλους αυτή η αδικία.
Συμπέρασμα: Οι αιτητές ασύλου στην Κύπρο λαμβάνουν μηνιαίο χρηματικό βοήθημα που αποσκοπεί στην κάλυψη βασικών αναγκών διαβίωσης, όπως στέγασης και τροφής. Το ποσό διαφοροποιείται ανάλογα με το αν εργάζονται οι γονείς, αν νοικιάζουν κατοικία και κυρίως με βάση τον αριθμό των παιδιών, καθώς αυξάνεται ανάλογα με τα μέλη της οικογένειας. Τα χρήματα προέρχονται κυρίως από ευρωπαϊκά ταμεία, με συμπληρωματική συνεισφορά του κρατικού προϋπολογισμού, όπως προβλέπεται από τις υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας για την υποδοχή και την προστασία αιτητών διεθνούς προστασίας.
Σε βίντεο που ανέβασε στο Facebook o βουλευτής του ΕΛΑΜ, Σωτήρης Ιωάννου, προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι επιδοτούνται οι γεννήσεις μεταναστών που μπορεί να έφτασαν παράνομα στην Κύπρο, ότι το επίδομα τέκνου γεμίζει τους λογαριασμούς αλλοδαπών και ότι στους Κύπριους εφαρμόζονται ασφυκτικά κριτήρια.
Τι ξέρουμε για τα επιδόματα στους μετανάστες
Ο νόμος για το επίδομα τέκνου 2002 (Ν. 167(I)/2002) και οι πληροφορίες του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας ορίζουν ρητά ότι δικαιούχοι είναι οικογένειες που πληρούν προϋποθέσεις διαμονής και εισοδηματικά/περιουσιακά κριτήρια μεταξύ των οποίων προβλέπεται ρητά η νόμιμη και συνεχής διαμονή στις περιοχές που ελέγχει η Κυπριακή Δημοκρατία για τουλάχιστον πέντε (5) έτη πριν την αίτηση. Αυτό σημαίνει ότι το θεσμικό πλαίσιο δεν προβλέπει την αυτόματη χορήγηση του επιδόματος σε αιτητές ασύλου ή σε πρόσωπα που διαμένουν παράνομα.
Οι αιτητές ασύλου σε εθνικό επίπεδο δικαιούνται «υλικές συνθήκες υποδοχής» που περιλαμβάνουν στέγαση, τρόφιμα, είδη ένδυσης και ένα βασικό χρηματικό βοήθημα για τις στοιχειώδεις ανάγκες. Πρόκειται για ανθρωπιστική/υλική βοήθεια, και όχι για επίδομα τέκνου με το νομικό και διοικητικό περιεχόμενο του επιδόματος που λαμβάνουν οι μόνιμοι κάτοικοι.
Το πλαίσιο αυτό περιγράφεται σαφώς στις οδηγίες υποδοχής και στην πρακτική εφαρμογή που τεκμηριώνεται με έκθεση (εδω) για την Κύπρο. Η AIDA (Asylum Information Database) του European Council on Refugees and Exiles (ECRE) δημοσιεύει κάθε χρόνο μια έκθεση με τελευταία έκδοση τον Απρίλιο του 2025, που τεκμηριώνει πλήρως τις υλικές συνθήκες υποδοχής και τα επιδόματα. Εκεί αναφέρεται ρητά ότι οι αιτητές ασύλου λαμβάνουν μόνο «material reception conditions», δηλαδή στέγαση, διατροφή, ένδυση και βασικό χρηματικό βοήθημα, τα οποία προέρχονται από την Οδηγία 2013/33/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.
Η Οδηγία δεν καθορίζει συγκεκριμένα ποσά, αλλά επιβάλλει στα κράτη μέλη να εξασφαλίζουν ένα επαρκές επίπεδο διαβίωσης. Στην Κύπρο, το ύψος του χρηματικού βοηθήματος καθορίζεται από το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας και την Υπηρεσία Ασύλου, με χρηματοδότηση από τον Μηχανισμό AMIF (Asylum, Migration and Integration Fund) και τον κρατικό προϋπολογισμό. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του AIDA Country Report 2024 , το οικονομικό βοήθημα για αιτητές ασύλου ανέρχεται σε €186 μηνιαίως για ένα άτομο, φθάνοντας τα €558 για οικογένειες πέντε και άνω μελών, ενώ το επίδομα ενοικίου κυμαίνεται μεταξύ €100 και €397 αναλόγως σε ποια επαρχία διαμένουν.
Επιπλέον, υπάρχει και κρατική συμμετοχή, η οποία εγκρίνεται από τη Βουλή των Αντιπροσώπων στο πλαίσιο του ετήσιου κρατικού προϋπολογισμού. Στον προϋπολογισμό του 2025 (Κεφάλαιο 0324 Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας), προβλέπεται κονδύλι ύψους €31.000.000 για τις Υλικές Συνθήκες Υποδοχής Αιτητών Διεθνούς Προστασίας, σύμφωνα με τον περί Προσφύγων Νόμο του 2016. Πρόκειται για δαπάνη συγχρηματοδοτούμενη με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία καλύπτει βασικές ανάγκες όπως στέγαση, τροφή και ένδυση. Από το 2016 μέχρι σήμερα, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει διαθέσει, είτε μέσω εθνικών πόρων είτε μέσω συγχρηματοδότησης από την ΕΕ, περίπου €31 εκατομμύρια για τις υλικές συνθήκες υποδοχής αιτητών διεθνούς προστασίας. Επιπλέον, προβλέπεται κονδύλι €500.000 για συνεργασίες με εθελοντικούς οργανισμούς, καθώς και περίπου €8 εκατομμύρια στο Κεφάλαιο 03.12 του Υπουργείου Εσωτερικών για τη λειτουργία της Υπηρεσίας Ασύλου, εξέταση αιτήσεων και συντήρηση δομών φιλοξενίας. Συνολικά, τα ποσά που σχετίζονται με τη διαχείριση αιτητών ασύλου και δομών υποδοχής ανέρχονται σε περίπου €39–40 εκατομμύρια ετησίως, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του κρατικού προϋπολογισμού και των συνοδευτικών δημοσιονομικών εκθέσεων του Υπουργείου Οικονομικών.
Σύμφωνα με τον κρατικό προϋπολογισμό του 2025 (Κεφάλαιο 0326 – Υφυπουργείο Μετανάστευσης και Διεθνούς Προστασίας), τα κονδύλια που αφορούν αιτητές ασύλου σχετίζονται με επιδόματα ή λειτουργικά έξοδα της κρατικής μηχανής. Στο σχετικό έγγραφο καταγράφονται συγκεκριμένες πιστώσεις: €1.923.833 για υποστηρικτικές υπηρεσίες και λειτουργία κέντρων υποδοχής, €3.000.000 για ιατρικές υπηρεσίες που παρέχονται μέσω του ΟΚΥπΥ και €1.410.000 για μίσθωση υπηρεσιών μεταφραστών και διερμηνέων που υποστηρίζουν τη διαδικασία των αιτήσεων.
Για τη διαχείριση του μεταναστευτικού, η Κύπρος χρηματοδοτείται κυρίως από δύο ευρωπαϊκά ταμεία το ISF και το AMIF. Στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών προγραμμάτων, η Κύπρος έχει εγκεκριμένο Εθνικό Πρόγραμμα AMIF για την προγραμματική περίοδο 2021–2027 (CCI 2021CY65AMPR001) και η αρχική κατανομή της ΕΕ για το AMIF προς την Κύπρο εμφανίζεται στο εθνικό πρόγραμμα.Το AMIF (Asylum, Migration and Integration Fund) είναι το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρόκειται για ένα χρηματοδοτικό εργαλείο που δημιουργήθηκε με σκοπό να βοηθήσει τα κράτη μέλη να διαχειριστούν τις προκλήσεις που σχετίζονται με το άσυλο, τη μετανάστευση και την κοινωνική ένταξη υπηκόων τρίτων χωρών. Σε ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο, η Κύπρος έχει λάβει δεκάδες εκατομμύρια ευρώ για τη διαχείριση μεταναστευτικών ροών και συνόρων, με μεμονωμένες αποτιμήσεις που φθάνουν και σε συνολικά μεγέθη όπως €103.51 εκατομμύρια για την περίοδο από το 2015. Αυτά τα ποσά αφορούν επιχορηγήσεις για υποδοχή, διαχείριση και ενίσχυση συνόρων.
Παράλληλα με το AMIF, λειτουργεί και το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας (ISF – Internal Security Fund), μέσω του οποίου η Κύπρος λαμβάνει επιπλέον χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση για δράσεις που αφορούν την ασφάλεια των συνόρων, την πρόληψη εγκλήματος, τη διαχείριση των επιστροφών και τη βελτίωση των υποδομών φύλαξης και ελέγχου. Για την περίοδο 2021–2027, η χώρα διαθέτει εγκεκριμένο Εθνικό Πρόγραμμα ISF με συνολική κοινοτική συνεισφορά περίπου €25 εκατομμυρίων.
Τα κεφάλαια AMIF/ISF χρηματοδοτούν έργα και δράσεις όπως κατασκευή και λειτουργία κέντρων πρώτης υποδοχής και δομών φιλοξενίας, κάλυψη λειτουργικών εξόδων (στέγαση, διατροφή, βασική υλική βοήθεια), υπηρεσίες αξιολόγησης αιτήσεων ασύλου, νομική στήριξη, προγράμματα ένταξης (εκμάθηση γλώσσας, εκπαίδευση, απασχόληση) και μέτρα διαχείρισης συνόρων/ασφάλειας. Οι εκταμιεύσεις γίνονται είτε απευθείας σε κρατικές υπηρεσίες είτε μέσω έργων που υλοποιούν ΜΚΟ και εταίροι, στο πλαίσιο του εγκεκριμένου εθνικού προγράμματος. Κάθε δράση πρέπει να αιτιολογείται στο πρόγραμμα και στις αποφάσεις εκταμίευσης.
Συμπέρασμα: Οι αιτητές ασύλου στην Κύπρο λαμβάνουν μηνιαίο χρηματικό βοήθημα που αποσκοπεί στην κάλυψη βασικών αναγκών διαβίωσης, όπως στέγαση και τροφή. Το ποσό διαφοροποιείται ανάλογα με το αν εργάζονται οι γονείς, αν νοικιάζουν κατοικία και κυρίως με βάση τον αριθμό των παιδιών, καθώς αυξάνεται ανάλογα με τα μέλη της οικογένειας. Τα χρήματα προέρχονται κυρίως από ευρωπαϊκά ταμεία, με συμπληρωματική συνεισφορά του κρατικού προϋπολογισμού, όπως προβλέπεται από τις υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας για την υποδοχή και την προστασία αιτητών διεθνούς προστασίας.
