Ομάδα και Σκοπός

Η ομάδα απαρτίζεται από τους:
Ιάκωβος Μυλωνάς – Ιδρυτής – Fact Checker
Δρ. Ανδρέας Ανδρέου – Ιδρυτής – Fact Checker
Δρ. Λουκία Ταξιτάρη – Αρχισυνταξία – Fact Checker
Αλέξανδρος Ευστρατίου – Fact Checker
Νεκτάριος Αλέξανδρος Δαμιανού – Fact Checker

IT Support
Παντελίτσα Λεωνίδου

Το Κέντρο Fact Check Cyprus εντάχθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2023 στη Μονάδα Κοινωνικής Πληροφορικής του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΤΕΠΑΚ) και αποτελεί την κορύφωση μίας συνεργασίας ατόμων που ασχολούνται με την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης από Κύπρο και Ελλάδα. Το ΤΕΠΑΚ είναι δημόσιο ακαδημαϊκό ίδρυμα στην Κύπρο και αποτελεί μη κερδοσκοπικό οργανισμό, πράγμα που ισχύει και για το Fact-Check Cyprus. Ο στόχος του Κέντρου είναι διπλός: από τη μία πλευρά η αποδόμηση ψευδών ειδήσεων και από την άλλη η εκπαίδευση του κοινού σε θέματα καταπολέμησης παραπληροφόρησης και του κοινού στον ψηφιακό γραμματισμό (media literacy).

Για λόγους πλήρους διαφάνειας, πρέπει να αναφέρουμε πως από τις αρχές του 2023 το Fact-Check Cyprus έχει συνεργαστεί με το Greece Fact Check σε επίπεδο ανταλλαγής πληροφοριών, fact-checks, απόκτησης τεχνογνωσίας, μεθοδολογικού ελέγχου και γενικά εφαρμογής καλών πρακτικών κατά της παραπληροφόρησης. Το Greece Fact Check είναι ανεξάρτητος μη κερδοσκοπικός οργανισμός στην Ελλάδα και δεν εμπλέκεται στην επιλογή της θεματολογίας μας.

Η ομάδα Fact Check Cyprus υπάρχει από το 2020 και αποτελείται από εθελοντές με πολύχρονη γνώση σε ποικίλα πεδία (για παράδειγμα Βιολογία, Επιστήμη Τροφίμων, Ψυχολογία, Γλωσσολογία), οι οποίοι εθελοντικά διαψεύδουν ανακριβείς ή ψευδείς αναρτήσεις στον κυπριακό και γενικότερα ελληνόφωνο κυβερνοχώρο. Η ομάδα επέδειξε έντονη δραστηριότητα κατά την περίοδο του κορονοϊού με αποδόμηση διαφόρων μύθων που κυκλοφορούσαν σχετικά με το θέμα, αλλά παράλληλα ασχολείται και με άλλες θεματικές. Εκτός από την ομάδα Fact Check Cyprus, το Κέντρο αποτελείται από ακαδημαϊκούς και ερευνητές, αλλά και από Fact Checkers οι οποίοι ασχολούνται τα τελευταία χρόνια με την αποδόμηση ψευδών ειδήσεων και μύθων που κυκλοφορούν για διάφορα θέματα. 

Τα τελευταία χρόνια, και κυρίως με την εμφάνιση της πανδημίας του κορονοϊού, παρατηρείται μια έκρηξη ψευδών ειδήσεων στο διαδίκτυο, οι οποίες σκοπό έχουν να παραπληροφορήσουν το ευρύ κοινό. Το φαινόμενο της παραπληροφόρησης έχει ενταθεί ακόμη περισσότερο με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, τον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς και τη μετανάστευση. Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργούνται διάφοροι μύθοι και αντιεπιστημονικές απόψεις, οι οποίες κυκλοφορούν ευρέως και γίνονται συχνά viral, επηρεάζοντας αρνητικά την κοινή γνώμη. 

Ανησυχητικά είναι τα αποτελέσματα όσον αφορά το ποσοστό του πληθυσμού της Κύπρου που πιστεύει σε θεωρίες συνωμοσίας και επικίνδυνες πληροφορίες παραπληροφόρησης. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του Ειδικού Ευρωβαρόμετρου που πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο και τον Μάιο του 2021 η Κύπρος έχει το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό εσφαλμένης αποδοχής θεωριών συνωμοσίας στην Ευρώπη. Είναι, λοιπόν, επιτακτική ανάγκη να γίνουν προσπάθειες καταπολέμησης αυτού του φαινομένου καθώς η παραπληροφόρηση αποτελεί απειλή για τη Δημοκρατία και μπορεί να καταστρέψει ζωές, προωθώντας το μίσος και την πόλωση και αποτελώντας όπλο άσκησης “μαλακής ισχύος” από άλλα κράτη με σκοπό τη διάβρωση της κοινωνικής συνοχής και τον αρνητικό επηρεασμό της κοινής γνώμης. 

Στόχος λοιπόν του Κέντρου είναι η καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και η αποδόμηση των ψευδών ειδήσεων, δημιουργώντας μία ομάδα που θα λειτουργεί ως ασπίδα στον ελληνόφωνο και κυρίως τον κυπριακό χώρο για τον περιορισμό της διάχυσης μη έγκυρων πληροφοριών.